نیل، رود

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از رود نیل)

نیل، رود

نمايي از رود نيل (قاهره)
نمايي از رود نيل (قاهره)

طولانی‌ترین رود جهان، در افریقا، به درازای ۶,۶۹۵ کیلومتر. نیل ازرق (آبی)[۱] از دریاچۀ تانا[۲]، در اتیوپی (حبشه)، و نیل ابیض (سفید)[۳] از دریاچۀ ویکتوریا[۴] منشعب می‌شود. این دو رود در خارطوم[۵]، واقع در سودان، به یکدیگر می‌پیوندند. رود نیل در دلتایی وسیع، واقع در شمال مصر، به دریای مدیترانه می‌ریزد. دورترین سرچشمۀ[۶] نیل رود کاگرا[۷]، در بوروندی[۸]، است. سرچشمۀ رود نیل دقیقاً در خروجی دریاچۀ ویکتوریا و نرسیده به آبشار اوئن[۹] قرار دارد. پس از خروج از دریاچۀ ویکتوریا، در ناحیه‌ای صخره‌ای با تنداب[۱۰]ها و آبشارهای بسیار، ازجمله آبشار مارچیسون[۱۱]، جریان می‌یابد و سرانجام به دریاچۀ آلبرت[۱۲] می‌ریزد. سپس در زمینی هموار جریان می‌یابد و در برخی مناطق شاخه‌هایی از آن جدا می‌شوند و دریاچه‌های کوچکی را تشکیل می‌دهند. در دریاچۀ نو[۱۳]، رود نیل به بحرالغزال[۱۴] می‌پیوندد؛ فاصلۀ بین این محل تا خارطوم را نیل ابیض می‌نامند. نیل ابیض در خارطوم به نیل ازرق می‌پیوندد. نیل ازرق از ارتفاعات اتیوپی[۱۵] سرچشمه می‌گیرد و ۳۲۰ کیلومتر بعد از خارطوم با رود عطبره[۱۶] ادغام می‌شود. از خارطوم تا آسوان[۱۷] شش تندآب وجود دارد و فقط تا تنداب دوم، به‌طول حدود ۱,۵۴۵‌‌‌‌ کیلومتر، کشتی‌رانی امکان‌پذیر است. پهنای دلتای نیل[۱۸] ۱۹۰ کیلومتر است. از ۱۹۸۲ آب رود نیل از طریق لوله زیر کانال سوئز[۱۹] برای آبیاری شبه‌جزیرۀ سینا[۲۰] منتقل شده است.

دلتای نیل. دلتای نیل از شمال قاهره[۲۱] آغاز می‌شود و ۱۹۰ کیلومتر پهنا و ۲۲هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و دارای آبراه‌ها و دریاچه‌های متعدد است. مهم‌ترین شاخه‌های آن دِمیاط[۲۲] و رشید[۲۳] نام دارند، که درازای هر یک ۲۳۵ کیلومتر است. در ۱۹۲۵ برای مهار آب نیلِ ازرق، سدی به‌طول ۳ کیلومتر در سِنار[۲۴]، واقع در ۲۷۵کیلومتری جنوب خارطوم، ساخته شد. دریاچۀ پشت سدِ آسوان، حدود ۵,۵۰۰ ‌میلیون متر مکعب آب و دریاچۀ پشت سد جبل اولیا، که در ۱۹۳۷ تکمیل شد، ۲هزار میلیون متر مکعب آب ذخیره می‌کند. دریاچۀ ناصر[۲۵]، در پشت سد آسوان، حدود ۴۴.۳میلیون مترمکعب آب ذخیره می‌کند. آب‌بندهای جدیدی پایین قاهره در محل انشعاب رود نیل بنا شدند تا جایگزین تأسیساتی شوند که در ۱۸۶۱ ساخته شده بودند، اما قادر نبودند نیازهای موجود پس از افزایش مصرف آب در تابستان، احیای بسیاری از زمین‌های بایر، و نیز آبیاریِ به‌موقع محصولات غذایی را تأمین کنند.

 


  1. Blue Nile
  2. Lake Tana
  3. White Nile
  4. Lake Victoria
  5. Khartoum
  6. headstream
  7. Kagera River
  8. Burundi
  9. Owen Falls
  10. rapid
  11. Murchison Falls
  12. Lake Albert
  13. Lake No
  14. Bahr al-Ghazal
  15. Ethiopian Highlands
  16. Atbara
  17. Aswan
  18. Nile Delta
  19. Suez Canal
  20. Sinai
  21. Cairo
  22. Damietta
  23. Rosetta
  24. Sennar
  25. Lake Nasser