چینی، زبان
چینی، زبان
شاخه‌ای از خانوادۀ زبان‌های چین و تبتی، که گاه همراه با زبان‌های تای در شاخۀ سینیتیک خانوادۀ زبان‌های چین و تبتی قرار داده می‌شود. چینی شامل انواعی است که هر نوع آن برای نوع دیگر قابل فهم نیست. برخی زبان‌شناسان این انواع را زبان‌هایی جداگانه و بعضی دیگر گویش‌های مختلف چینی می‌شمارند. رایج‌ترین زبان چینی ماندارین، خود گویش‌های متعدد و در حدود ۹۰۰میلیون متکلم، به‌ویژه در مرکز و شمال چین و جزیرۀ تایوان دارد و زبان معیار چین است. ماندارین از لحاظ شمار سخنگویان به آن، بزرگ‌ترین و اولین زبان جهان است. ماندارین در اصل زبان دربار چین امپراتوری بود. این زبان در چین زبان اصلی و در تایوان زبان رسمی است و یکی از پنج زبان رسمی سازمان ملل نیز به‌شمار می‌آید. دیگر زبان‌های مهم چین عبارت‌اند از ووا (۵۵میلیون) فوکی‌یینی (۵۰میلیون)، کانتونی (۶۴میلیون). زبان‌های چینی از نظر دستوری کمتر و از لحاظ تلفظ بیشتر اختلاف دارند. واژه‌های چینی تک‌هجایی‌اند و معانی لغات با لحن ادای آن‌ها تغییر می‌کند. خط چینی بیش از ۴هزار سال پیش ابداع شد. این خط الفبایی نیست و به جای هر کلمه نشانه‌ای قرار می‌گیرد و به‌صورت ستونی عمودی از بالا به پایین و از راست به چپ، نوشته و خوانده می‌شود، امّا می‌توان آن را افقی، از چپ به راست نیز نوشت و خواند. تعدد نشانه‌ها یکی از موانع بزرگ سوادآموزی در چین بوده است و دولت‌های بعد از انقلاب کوشیده‌اند تا حد ممکن از شمار آن‌ها بکاهند.