جمال واعظ

جمال واعظ;
زادروز	همدان ۱۲۷۹ق;
درگذشت	۱۳۲۶ق
ملیت	ایرانی
نام‌های دیگر	سید جمال واعظ
شغل و تخصص اصلی	واعظ
آثار	رویای صادقانه؛ لباس التقوی
گروه مقاله	تاریخ ایران
خویشاوندان سرشناس	آقا سیدعلی عاملی (پدر)، سیداسماعیل صدر (عمو)، محمدعلی جمال زاده (پسر)

جَمالِ واعِظ (۱۲۷۹ـ۱۳۲۶ق)

(یا: سید جمال واعظ) از وعاظ آزادی‌خواه ایرانی در اوایل مشروطیت. فرزند آقا سیدعلی عاملی و برادرزادۀ سیداسماعیل صدر، از علمای مشهور عراق بود و در همدان متولد شد و در کودکی پدرش را از‌ دست داد و همراه مادرش به تهران آمد. در ۱۴سالگی به تحصیل علوم دینی پرداخت و در ۲۲ سالگی به اصفهان رفت و جزو وعاظ مشهور آن‌جا گردید. و به «اصفهانی» نیز مشهور شد. او در تهران و دیگر شهرها مانند شیراز، تبریز، مشهد، کربلا و نجف به سخنرانی می‌پرداخت. منابر او به‌سبب سادگی و شیوایی و انتقاد از خودکامگی و دفاع از مساوات مورد توجه عموم و علما قرار گرفت و نقش مؤثر در بیداری مردم در اوایل مشروطیت داشت. پس از بمباران مجلس در ۱۳۲۶ق، او مخفیانه به حضرت عبدالعظیم (ع) از آن‌جا به همدان رفت. اما در میان راه او دستگیر شد. او را به بروجرد بردند و به‌دستور حاکم آن‌جا، امیراَفخم همدانی، به‌قتل رسید و در همان شهر دفن شد. سید جمال مطالبی با نام مستعار در روزنامۀ حبل‌المتین و مظفری می‌نوشت و سخنرانی‌هایش در روزنامۀ جمالیه منتشر می‌گردید. وی کتاب رؤیای صادقانه را به‌کمک ملک‌المتکلمین و دیگران، در انتقاد از مظالم ظل‌السلطان، حاکم ستمگر اصفهان، نوشت و کتابی نیز به‌نام لباس‌التقوی در فایدۀ استفاده از پارچه‌های بافت ایران تألیف کرد. محمدعلی جمال‌زاده، نویسنده و محقق معاصر، فرزند اوست.