علوی رازی، سید نصیرالدین ( ـ بغداد ۶۱۷ق)

عَلَوی رازی، سید نصیرالدین ( ـ بغداد ۶۱۷ق)

دولتمرد ایرانی در دربار خلافت عباسی. علوی در مازندران زاده شد و در ری پرورش یافت و از کودکی به فراگیری ادبیات روی آورد و سپس به مطالعه در کارهای دیوانی پرداخت. در آغاز کار دیوانی، نیابت عز‌الدین مرتضی قمی، نقیب علویان ایران، را به‌عهده داشت. پس از آن‌که عز‌الدین را علاء‌الدین محمد خوارزمشاه کشت، سید نصیر‌الدین با شرف‌الدین محمد، پسر عزالدین، به بغداد گریخت. در بغداد الناصرلدین الله، خلیفۀ عباسی، که از دانایی و خردمندی نصیر‌الدین آگاهی یافت وی را به خود نزدیک کرد و در کارها با او مشورت می‌کرد. در ۵۹۲ق، ناصر او را به نیابت وزارت برگزید و در ذیحجۀ ۶۰۲ق، به مقام وزارت برکشید. نصیر‌الدین با کفایت و کاردانی، دستگاه دیوانی خلافت را اداره می‌کرد، اما چون مواجب برخی از بزرگان دربار را برید و به پشت گرمی خلیفه به غلامان درگاه و مقربان ناصر عباسی بی‌اعتنایی کرد و آن‌ها را از خود رنجاند، به دستور خلیفه خانۀ او را محاصره و در ۸ ذیحجۀ ۶۰۴ق، از وزارت برکنار کردند. اما چون سید نصیر‌الدین، وزیری درست‌کار و خیراندیش بود، خلیفه به جان او تعرض نکرد، بلکه سرایی نیکو در نزدیکی خود به او داد و نصیر‌الدین تا هنگامی که زنده بود با احترام در بغداد زیست.