وورتس، شارل آدولف (۱۸۱۷ـ۱۸۸۴)
وورتْس، شارْل آدولْف (۱۸۱۷ـ۱۸۸۴)(Wurtz, Charles Adolphe)
متخصص فرانسوی شیمی‌آلی. اتیل‌آمین[۱]، اولین مشتق آلی آمونیاک، را در ۱۸۴۹، و اتیلن گلیکول[۲] (۱ و ۲ـ اتان دی‌ال[۳]) را در ۱۸۵۶ کشف کرد. در ولفیزهایم[۴]، در حوالی استراسبورگ، زاده شد و در استراسبورگ درس خواند. در ۱۸۴۴ به پاریس رفت و در سوربون[۵] به کار پرداخت. در ۱۸۷۴، در آن‌جا به استادی رسید. همچنین، شهردار منطقه‌ای در پاریس و سناتور نیز بود. در ابتدا، در زمینۀ اکسید[۶]ها و اکسی اسید[۷]های فسفر[۸] کار می‌کرد. در ۱۸۴۶، اکسی کلرید فسفر[۹](POCl۳) را کشف کرد. بعدها به شیمی آلی[۱۰] روی آورد. در ۱۸۵۵، روشی برای تولید هیدروکربن‌های پارافینی[۱۱] (آلکان‌ها[۱۲]) به‌کمک الکیل هالیدها[۱۳] (هالو آلکان‌ها[۱۴]) و فلز سدیم در محلول اتر کشف کرد. این روش با نام واکنش وورتس[۱۵] نام‌گذاری شد. وورتس ضمن تحقیق در زمینۀ پلیمری‌کردن استالدئید[۱۶] (اتانال[۱۷])، آلدول[۱۸] (۳ـ هیدروکسی بوتانال[۱۹]) را کشف کرد و روش ساخت استرها[۲۰] را از الکیل‌هالیدها عرضه کرد. در ۱۸۶۷، با شیمی‌دان آلمانی، فریدریش ککوله[۲۱]، فنول[۲۲] را از بنزن[۲۳] سنتز کرد.
- ↑ ethylamine
- ↑ ethylene glycol
- ↑ 1,2 ethanediol
- ↑ Wolfisheim
- ↑ Sorbonne
- ↑ oxide
- ↑ oxyacid
- ↑ phosphorus
- ↑ phosphorus oxychloride
- ↑ organic chemistry
- ↑ paraffin hydrocarbons
- ↑ alkanes
- ↑ alkyl halides
- ↑ haloalkanes
- ↑ wurtz reaction
- ↑ acetaldehyde
- ↑ ethanal
- ↑ aldol
- ↑ hydroxybutanal
- ↑ esters
- ↑ Friedrich kekulé
- ↑ phenol
- ↑ benzene