هشترود، شهرستان

هشترود، شهرستان
کشور	ایران
استان	آذربایجان شرقی
بخش	مرکزی و نظرکهریزی
جمعیت	۶۶,۰۴۲ نفر (۱۳۸۵ش)
موقعیت	جنوب شهرستان بستان‌آباد، غرب شهرستان میانه، شمال شهرستان‌های چاراویماق و شاهین‌دژ (استان آذربایجان غربی)، و شرق شهرستان مراغه
نوع اقلیم	معتدل مایل به سرد
تولیدات و صنایع مهم	غلات، لبنیات، محصولات باغی، علوفه، حبوبات، صیفی‌جات، و سیب‌زمینی
برخی بناهای مهم	قلعۀ ضحاک
شهر ها و آبادی های مهم	نظرکهریزی، آتش‌بیگ، ذوالبین، سلوک، علی‌آباد، اوشندل، خاتون‌آباد، و نصیرآباد

هَشترود، شهرستان

واقع در مرکز جنوبی استان آذربایجان شرقی، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش نظرکهریزی، با مرکزیت اداری شهر هَشترود. از شمال به شهرستان بستان‌آباد، از شرق به شهرستان میانه، از جنوب به شهرستان‌های چاراویماق و شاهین‌دژ (استان آذربایجان غربی)، و از غرب به شهرستان مراغه محدود است. اراضی آن کوهستانی است و رودهای فراوانی در آن جریان دارند، به‌همین سبب به هشترود موسوم است. کوهستان سهند در شمال غربی آن جای دارد و جنوب آن به کوه‌های خاله‌اوشاقی و قبله‌داغ (۳,۲۰۵ متر) منتهی می‌شود، رودخانۀ قرنقو از به‌هم‌پیوستن هشت ریزابه با نام‌های سراسکند، کلقان‌چای، آلمالوچای، قرنقوچای، شورچای، شورجه‌چای، سوقانچی‌چای، و قره‌آغاج‌چای از غرب به شرق جریان دارد و آن را در ردیف پرآب‌ترین شهرستان‌های ایران قرار می‌دهد. اقلیم آن معتدل مایل به سرد، از نظر بارندگی جزو نواحی نیمه‌خشک، و جمعیت آن ۶۶,۰۴۲ نفر است (۱۳۸۵). مهم‌ترین آبادی‌های آن عبارت‌اند از نظرکهریزی، آتش‌بیگ، ذوالبین، سلوک، علی‌آباد، اوشندل، خاتون‌آباد، و نصیرآباد. راه میانه به مراغه و نیز خط آهن میانه به مراغه از این شهرستان می‌گذرد و با مجموعه‌ای از راه‌های فرعی و روستایی شبکۀ راه‌های زمینی این شهرستان را تشکیل می‌دهد. شهرستان هشترود از نظر کشاورزی و دامداری از موقعیت ممتازی برخوردار است و بیشتر ساکنان آن به این امر اشتغال دارند و غلات و لبنیات و محصولات باغی، علوفه، حبوبات، صیفی‌جات، و سیب‌زمینی از فرآورده‌های آن است. جالب‌ترین اثر تاریخی این شهرستان، قلعۀ ضحاک، در بالای تونل راه‌آهن میانه به مراغه، در شرق ایستگاه خراسانک، است که احتمالاً به روزگار ماد می‌رسد.