کیش، شهر باستانی
کیش، شهر باستانی
از قدیمی‌ترین شهرهای بِینُ‌النَّهرِین باستان، حدود ۳۰۰۰پ‌م، در ساحل رود فرات، در اراضی جنوبی بغداد امروزی. ویرانه‌های شهر کیش را با نام تَلِ اَلْاُحَيْمِر می‌شناسند. شهر کیش با تشکیل پادشاهی کیش، در حدود ۲۷۰۰پ‌م، توسعه یافت و از شهرهای مهم سومر شد. تنها پس از احداث و توسعۀ بابِل در حدود ۲۰۰۰پ‌م بود که کیش اهمیت خود را ازدست داد و به حاشیه رانده شد. طراحی شهری کیش از الگوی رایج بین‌النهرینی تبعیت می‌کرد. ساختار شهر عبارت بود از زیگورات مرکزی، معابد خدایان، بازار، بخش مسکونی شهر، ارگ شهر، کاخ سلطان و حصار شهر. خیابان اصلی شهر از دروازۀ اصلی شهر آغاز شده و پس از گذر از بازار به میدان شهر و زیگورات می‌رسید. کاخ کیش در دورۀ سومری طرحی ممتاز داشت؛ یعنی هم مقر حکومتی و هم محل سکونتگاه کاهنان و کاتبان معابد بود. خشت، سازه اصلی بناهای کیش بود. کیش در دورۀ ساسانی رونقی گذرا یافت و بهرام پنجم یا گور (۴۲۰ـ۴۳۸م) آن‌جا شکارگاه و کاخی ساخت که با گچ‌بری‌های زیبایش معروف است.