میانه، شهر
میانه، شهر
واقع در استان آذربایجان شرقی، مرکز اداری شهرستان میانه. با ارتفاع ۱,۱۰۰ متر، در منطقه‌ای کوهستانی، در ۳۷۳کیلومتری غرب شمالی تهران و ۱۴۴کیلومتری جنوب شرقی تبریز، کنار شهر چای، سر راه و کنار خط آهن تبریز به زنجان، قرار دارد. اقلیم آن معتدل و نیمه‌خشک و جمعیت آن ۸۹,۷۹۶ نفر است (۱۳۸۵). میانه شهری قدیمی است که ابن حوقل در حدود ۳۳۵ق از آن به نام گرمرود، شهری آباد و پرجمعیت، یاد می‌کند. مقدسی (۳۵۹ش) نام آن را میانه ذکر کرده و از آبادانی و فراوانی میوه‌های آن تعریف کرده است. حمدالله مستوفی (۷۰۸ش) از گرمی هوا و پشه‌های فراوان آن شکایت کرده است و ویرانه‌های به‌جای‌مانده از مغولان را با چشمان خود دیده است. میانه در سراسر ادوار گذشته از موقعیت سیاسی و نظامی خاصی برخوردار بوده و پایگاه نظامی شاهان و امرای محلی بوده است. نادرشاه افشار در نبرد با عثمانی در همین شهر مستقر بود و عباس میرزا، نایب‌السلطنۀ فتح‌علی‌شاه قاجار، فرمان‌های نظامی خود را از همین شهر صادر می‌کرد. میانه در تاریخ معاصر نیز موقعیت خود را همچنان حفظ کرده و روزبه‌روز بر وسعت و اهمیت آن افزوده شده است. برخی از آثار تاریخی آن عبارت‌اند از قلعه‌دختر، قلعۀ ضحاک، پل‌دختر، بقعۀ امامزاده اسماعیل، رباط شاه‌عباسی، حمام امیرکبیر، مسجد سنگی، مسجد جامع، و قلعۀ نجفقلی.