گنبد کاووس، شهر
| گنبد کاووس، شهر | |
|---|---|
| کشور | پرونده:Flag of Iran.svg ایران |
| استان | گلستان |
| نام دیگر | گنبد قابوس |
| جمعیت | ۱۲۹,۱۶۷ نفر(۱۳۸۵ش) |
| موقعیت | ۳۸۸کیلومتری شمال شرقی تهران و ۸۰کیلومتری شمال شرقی گرگان، سر راه آزادشهر به اینچه برون و نوار مرزی و نیز سر راه مینودشت به آق‌قلا |
| نوع اقلیم | معتدل مایل به گرم و نیمه‌خشک |
| ارتفاع از سطح دریا | ۴۵ متر |
| برخی بناهای مهم | آرامگاه قابوس بن وشمگیر، و نیز خرابه‌های شهر باستانی جرجان |
گنبد کاووس، شهر
(یا: گنبد قابوس؛ نام سابق: جرجان) شهری در استان گلستان، و مرکز اداری شهرستان گنبد کاووس. با ارتفاع ۴۵ متر، در دشتی در ۳۸۸کیلومتری شمال شرقی تهران و ۸۰کیلومتری شمال شرقی گرگان، سر راه آزادشهر به اینچه برون و نوار مرزی و نیز سر راه مینودشت به آق قلا، قرار دارد. رودخانۀ گرگان از کنار این شهر می‌گذرد. اقلیم این شهر معتدل مایل به گرم و نیمه‌خشک و جمعیت آن ۱۲۹,۱۶۷ نفر است (۱۳۸۵). گنبد کاووس در محل شهر قدیم جرجان بنا شده و از روزگار قدیم مقر حکومت فرمانروایان بوده است. از آن جایی‌که در سر راه خوارزم به طبرستان، دیلمان، و قومس قرار داشته، همواره اقوام مختلف به این منطقه حمله کرده‌اند. اهمیت شهر گنبد کاووس از عهد ساسانیان آغاز می‌شود و در روزگار آل زیار به اوج خود می‌رسد. حملۀ مغولان و تیموریان به ویرانی جرجان انجامید که آثار آن هنوز باقی است. گنبد قابوس، آرامگاه قابوس بن وشمگیر، و نیز خرابه‌های شهر باستانی جرجان از آثار تاریخی این شهر است.