عبدالمومن بن علی
عَبدُالمؤمِن بن علی (۴۸۷ـ سلا ۵۵۸ق)
(یا: عبدالمؤمن موحدون) ملقب به امیرالمؤمنین تلمسان بنیادگذار و نخستین فرمانروای سلسلۀ موحدون (حک :۵۲۷ـ۵۵۸ق). در حدود ۵۰۰ یا ۵۱۱ق با محمد بن تومَرْت ملاقات کرد و به یاری یکدیگر گروه موحدون را تشکیل دادند و رفته‌رفته مردم به آن‌ها پیوستند. چندین‌بار با علی بن یوسف، امیر و سردار مرابطون، جنگیدند و در نبرد بُحیره نزدیک مراکش در ۵۲۱ق شکست سختی خوردند. پس از مرگ ابن تومَرْت در ۵۲۴ق، موحدون فرمانروایی عبدالمؤمن را پذیرفته با وی بیعت کردند. او نخست هدف خود را براندازی مرابطون دانست و به فتح مغرب مشغول شد. در اوایل ۵۴۲ق، پایتخت مرابطون را فتح کرد و خود را امیرالمؤمنین خواند. پس از تصرف شهرهای مغرب اقصی بَجَایه را نیز تصرف کرد. در اواخر ۵۵۳ق تونس و رفته‌رفته سایر شهرهای افریقیه (تونس فعلی) را تصرف کرد. دو سال بعد وارد شهر مهدیه شد و پس از تعیین کارگزارانش به مراکش بازگشت. در ۵۵۶ق از دریا گذشت و به اندلس (اسپانیای فعلی) رفت و شهرهای آن‌جا را که در اواخر دوران حکومت مرابطون حالت هرج و مرج یافته بود، فتح کرد و جبل‌الطارق را مرکز حکومت خود قرار داد. پس از مدتی، یارانش را بر آن‌جا گماشت و به مراکش بازگشت. در مدت ولایتش چندین وزیر و دبیر خود را به‌قتل رساند.