قادیانی، غلام احمد (قادیان ۱۲۵۵ـ ۱۳۲۶ق)
قادیانی، غلام‌احمد (قادیان ۱۲۵۵ـ ۱۳۲۶ق)
مؤسس فرقۀ احمدیه. میرزا غلام احمد روحانی اهل قصبۀ قادیانِ پورپنجاب بود. خاندانش اعقاب گورکانیه بوده‌اند. علوم متداول زمان خود را در فارسی و عربی به‌خوبی آموخت. میل به گوشه‌نشینی داشت و پیشنهاد پدرش را که خدمت به دولت انگلستان بود، نپذیرفت. از درآمد املاک خود زندگی می‌کرد. در حدود ۴۰سالگی کتابی با عنوان براهین احمدیه منتشر کرد که مورد توجه قرار گرفت. خود را صاحب الهامات می‌دانست. از تفسیر بعضی احادیث شیعه که زمان ظهور مهدی (ع) را در قرن چهارده هجری پیش‌بینی کرده است، دعوی نمود که مهدی موعود و مظهر رجعت مسیح است. او در ۱۸۸۹/۱۳۰۶ق ادعا کرد که وحی بر او نازل شده و پیامبر است و خود را عیسی مسیح و گاه مهدی موعود می‌نامید. وی معتقد بود که مسیح بعد از به صلیب‌کشیدن نمرد، بلکه او را به هندوستان و ایالت کشمیر بردند و او در آن‌جا به تبلیغ کیش خود مشغول بود تا آن‌که در ۱۲۰سالگی درگذشت و در شهر سرینگر مدفون گشت. وی در اثبات ادعای خود کتاب‌هایی تألیف کرد که مهم‌ترین آن‌ها مواهب الرحمن؛ حمامة‌البشری الی اهل مکه و صلحاء ام‌القری است. وی مجلۀ ماهیانه‌ای به زبان انگلیسی از ۱۹۰۲/۱۳۱۹ق در قادیان منتشر نمود که ارگان رسمی قادیانی‌هاست و هنوز هم مرتباً انتشار می‌یابد. غلام احمد خود را مجاز به گرفتن بیعت از مردم می‌دانست و گروهی از مردم نیز به او گرویدند و تا آخر عمر مورد مخالفت مسلمانان، مسیحیان و هندوان بود. پیروان قادیانی هم‌اکنون در امریکا مسلمان شناخته می‌شوند. طبق وصیتش مجلسی مرکب از قادیانیه رئیس فرقه را انتخاب می‌کند. نیز ← احمدیه