دشتکی، غیاث الدین منصور (شیراز ۸۶۶ـ ۹۴۸ق)
دَشْتَکی، غیاث‌الدّین منصور (شیراز ۸۶۶ـ ۹۴۸ق)
| غیاث الدین منصور دشتکی | |
|---|---|
| زادروز |
شیراز ۸۶۶ق |
| درگذشت | ۹۴۸ق |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | عالم و محقق |
| شغل و تخصص های دیگر | فقیه و متکلم |
| آثار | منطق شفا؛ حاشیه بر اشارات اثبات واجب؛ اخلاق منصوری |
| گروه مقاله | دین اسلام |
| خویشاوندان سرشناس | صدرالدین محمد صدرالعلما (پدر) |
فرزند صدرالدین محمدحسین دشتکی شیرازی، معروف به غیاث‌الحکما، از عالمان و محققان و فقها و متکلمان بزرگ شیعه. خاندان وی از دانشمندان معروف شیراز بود. در ۲۰سالگی تحصیل فقه و کلام و حکمت را به‌پایان رساند. شاه اسماعیل اول صفوی او را مأمور بازسازی رصدخانۀ ویران شدۀ مراغه کرد و غیاث‌الدین نیز در این امر توفیق یافت. شاه طهماسب اول در ۹۳۶ق به او مقام صدارت داد. مباحثاتی که بین او و امیر جلال‌الدین محمد استرآبادی پیش آمد، سبب رنجش غیاث‌الدین شد و از این‌رو به شیراز برگشت. پس از مدتی، دوباره به‌کار صدارت مشغول شد و دو سال و اندی در این مقام بود. سرانجام درپی مباحثه‌ای که بین او با محقق ثانی در حضور شاه درگرفت، شاه طهماسب او را از مقام صدارت عزل کرد. غیاث‌الدین به شیراز بازگشت و مشغول تألیف و تصنیف شد و همان‌‌جا درگذشت. از آثارش: حاشیه‌ای بر شرح حکمت‌العین؛ محاکمات بین صدرالدین محمد صدرالعلما (پدرش) و جلال الدین دوانی در حواشی تجرید؛محاکمات میان آن دو در حواشی شرح مطامع، حاشیه‌ای بر حاشیۀ دوانی بر اوایل شمسیه؛ معیار الافکار؛ حاشیه بر تفسیر کشاف؛ رساله در صنعت تسطیح اسطرلاب؛ رسالۀ فی الکلمات الالهیه؛ شرح طوالع الانوار؛ حاشیه بر شرح هندی بر کافیۀ؛ تعدیل المیزان؛ منطق شفا؛ حاشیه بر اشارات اثبات واجب؛ اخلاق منصوری.