بری فیتزجرالد

بری فیتزجرالد Barry Fitzgerald
زادروز	دوبلین ۱۰ مارس ۱۸۸۸م
درگذشت	دوبلین ۱۴ ژانویه ۱۹۶۱م
ملیت	ایرلندی
شغل و تخصص اصلی	بازیگر
آثار	پرواز شناسایی (ادموند گولدینگ- ۱۹۳۸)؛ بزرگ کردن کودک (هاوارد هاکس- ۱۹۳۸)؛ چه سرسبز بود درۀ من (جان فورد- ۱۹۴۱)؛ سپس هیچ‌کدام باقی نماندند (رنه کلر- ۱۹۴۵)؛ مرد آرام (جان فورد- 1952)؛ رونی (جورج پولاک- 1958)
گروه مقاله	سینما
جوایز و افتخارات	جایزۀ اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (1944م)

از راست: جان وین و فیتزجرالد، در نمایی از مرد آرام

بری فیتزجرالد (دوبلین ۱۰ مارس ۱۸۸۸ - همانجا ۱۴ ژانویه ۱۹۶۱م) Barry Fitzgerald

بازیگر ایرلندیِ هالیوود، برندۀ جایزۀ اسکار. نام ابتدایی او ویلیام جوزف شیلدز بود. کارش را در تئاتر آغاز کرد و تا سال‌ها از بازیگران سرشناس تئاتر آبی دوبلین به شمار می‌آمد. در سال 1930م با فیلم جونو و پیکاکِ آلفرد هیچکاک وارد سینما شد. برای نخستین بار در اواخر دهۀ ۱۹۲۰م همراه بازیگران تئاتر آبی به آمریکا رفت. پس از آن چندبار بر صحنه‌های برادوی ظاهر شد. در سال ۱۹۳۶م به دعوت جان فورد برای تکرار نقش تئاتری خود در نسخۀ سینمایی نمایشنامۀ خیش و ستارگان (نوشتۀ شان اوکیسی) رهسپار هالیوود شد (1937م). پس از آن در سینمای آمریکا ماندگار شد و خیلی زود با ایفای نقش‌های دوم به شهرت رسید. برای به راه خودم می‌روم (1944م) اسکار بهترین بازیگر نقش دوم را دریافت کرد. برادر کوچک‌ترش، آرتور شیلدز (1896-1970)، نیز بازیگر بود. بری فیتزجرالد بر اثر سکتۀ قلبی درگذشت.

فیتزجرالد با چشم‌های مهربان آبی‌رنگ و فکی که گویی دندانی در آن نیست، به خاطر قاپیدن صحنه از بازیگرانِ نقش‌های اول فیلم‌هایش شهرت داشت. او با چنان قدرتی روی پرده ظاهر می‌شد که تماشاگر ظرف مدت کوتاهی فراموش می‌کرد ستارۀ فیلم کسی غیر از اوست. این نکته که برای به راه خودم می‌روم هم به عنوان بازیگر نقش اول و هم نقش دوم نامزد دریافت اسکار بود اثباتی است بر این مدعا. فیتزجرالد را می‌توان مظهر ایرلندی‌های تاریخ سینما و محبوب‌ترین ایرلندی هالیوود دانست. خودش می‌گفت «مهم نیست که ملیّت نقشی که بازی می‌کنم چیست، چون خودبه‌خود به ایرلندی بدل خواهد شد.» در حالی که شخصیت عجیب و احساسات ظریف پرسونای سینمایی او بیشتر به یک هالیوودی می‌مانست تا ایرلندی. به‌یادماندنی‌ترین نقش‌هایش را برای جان فورد بازی کرد.

برخی دیگر از آثار سینمایی

• ماری آنتوانت (دبلیو. اس. ون دایک و ژولین دوویویه- ۱۹۳۸)
• پرواز شناسایی (ادموند گولدینگ- ۱۹۳۸)
• بزرگ کردن کودک (هاوارد هاکس- ۱۹۳۸)
• چهار مرد و یک نیت خیر (جان فورد- ۱۹۳۸)
• سفر دریایی طولانی به خانه (جان فورد- ۱۹۴۰)
• چه سرسبز بود درۀ من (جان فورد- ۱۹۴۱)
• گرگ دریا (مایکل کورتیز- ۱۹۴۱)
• سپس هیچ‌کدام باقی نماندند (رنه کلر- ۱۹۴۵)
• کالیفرنیا (جان فارو- ۱۹۴۷)
• شهر عریان (ژول داسن- ۱۹۴۸)
• مرد آرام (جان فورد- 1952)
• رونی (جورج پولاک- 1958)

---