عبدالکریم قاسم (بغداد ۱۹۱۴ـ۱۹۶۳)
عَبدُالکَریم قاسم (بغداد ۱۹۱۴ـ۱۹۶۳)
اولین رئیس‌جمهور عراق (۱۹۵۸ـ۱۹۶۳). مادر او از شیعیان بود. پس از دریافت دیپلم، در اواخر ۱۹۳۱ به‌عنوان معلم در مدرسۀ ابتدایی شامیه به‌کار پرداخت ولی سال بعد استعفا کرد و در ۱۹۳۲ وارد دانشکدۀ افسری شد و در ۱۵ آوریل ۱۹۳۴ با درجۀ ستوان دومی فارغ‌التحصیل گردید و در ۱۹۳۷ به درجه ستوان یکمی ارتقا یافت. در ژانویۀ ۱۹۴۰ به دانشکدۀ فرماندهی و ستاد وارد شد و ظاهراً در انقلاب مارس ۱۹۴۱ شرکت کرد و در ۱۹۴۷ به سرگردی رسید. در ۱۹۴۸ با عنوان فرمانده هنگ اول در جنگ فلسطین شرکت کرد. در سپتامبر ۱۹۵۰ برای شرکت در دوره‌های عالی نظامی به‌مدت شش ماه به لندن رفت. طی سال‌های ۱۹۵۲ تا ۱۹۵۶ در مناصب نظامی ایفای وظیفه کرد و با درجۀ سرتیپ دومی فرمانده نیروهای عراقی مستقر در اردن شد. در ۱۴ ژوئیه ۱۹۵۸ با کودتایی حکومت سلطنتی عراق را برانداخت و رژیم جمهوری برپا کرد و خود، نخست‌وزیر، وزیر دفاع و فرمانده کل قوا شد. در ۱۹۵۹ به درجۀ سرلشکری و در ژانویۀ ۱۹۶۳ به درجۀ سپهبدی رسید. در مارس ۱۹۵۹ قیام سرهنگ عبدالوهاب شواف در موصل را سرکوب و در تابستان همان سال قدرت کمونیست‌ها را محدود کرد. در ۱۹۶۱ کوشید تا کویت تازه‌استقلال‌یافته را به عراق ملحق سازد اما در این کار موفق نشود. در ۸ فوریه ۱۹۶۳، بعضی یاران قدیمی او، نظیر عبدالسلام عارف و احمد حسن‌البکر، و احزاب و سازمان‌های ناسیونالیست، همچون حزب بعث و جنبش ناسیونالیست‌های عرب و جنبش وحدت‌خواهان سوسیالیست، با کودتای نظامی دولت عبدالکریم قاسم را برانداختند و خود او را در روز نهم فوریه پس از محاکمه، اعدام کردند.