شان، قوم
شان، قوم (Shan)
قومی ساکن نواحی مرزی کوهستانی بین تایلند، لائوس، میانمار (برمه) و چین. شان‌ها با اقوام تای و لائو (مردمان لائوس و تایلند) نسبت قومی دارند و زبان آن‌ها به خانوادۀ چینی ـ تبتی تعلق دارد. در دره‌های حاصل‌خیز سکونت دارند و به کشت برنج و تریاک و پرورش دام می‌پردازند. به طبقات عوام، اعیان و امیران تقسیم می‌شوند. امیران از مردم خود باج می‌گیرند، بر کالاهای تجاری مالیات می‌بندند و چون جنگ‌سالاران عمل می‌کنند. دشمنی و درگیری بین آنان، به‌ویژه بر سر تجارت تریاک، که تنها منبع درآمد خارجی آنان به‌‌شمار می‌رود، بارها روی می‌دهد. مذهب شان‌ها آمیزه‌ای از آیین بودایی و عناصر غیربودایی است. شان‌ها در قرن ۱۳م وارد برمه شدند و کشور پادشاهی نیرومندی را در آوا[۱] در ۱۳۶۰م تأسیس کردند که تا وحدت برمۀ علیا توسط سلسله تونگو[۲] (۱۵۳۱) دوام آورْد. با وجود این‌که شان‌ها مکتب تراوادا از آیین بودایی[۳] و بسیاری از عناصر فرهنگ برمه‌ای‌ها را اتخاذ کردند، ولی دشمنی بین شان‌ها و برمه‌ای‌ها ادامه یافته است. مملکت شان، که بریتانیا در ۱۸۸۵ آن را به برمه منضم ساخت، تا کودتای ۱۹۶۲ استقلال خود را از برمه تا اندازۀ زیادی حفظ کرد و در این هنگام رسماً در کشور برمه ادغام گردید.