والا، لورنتسو (۱۴۰۷ـ۱۴۵۷م)
والّا، لورِنْتْسو (۱۴۰۷ـ۱۴۵۷م)(Valla, Lorenzo)
فیلسوف اومانیست، مترجم، و مورخ ایتالیایی. در رم بهدنیا آمد و زبان یونانی آموخت. از ۱۴۳۵ تا ۱۴۴۸م تاریخنگار و منشی آلفونسو[۱]، شاه ناپل، بود و سپس برای منشیگری پاپ نیکلاس[۲] پنجم و ترجمۀ تاریخهای هرودوت و توسیدید به لاتینی به زادگاهش بازگشت. ثابت کرد که برخی از مقدسترین اسناد دربار پاپ همچون هبۀ کنستانتین[۳]، که به پاپ تفوق دنیوی بر امپراتور روم میبخشید، جعلیاند. رسالۀ مشهورش بهنام سخنوری[۴] (۱۴۴۰) در این مورد است. والّا در ۱۴۴۴م در «دادگاه تفتیش عقاید[۵]» (انکیزیسیون) محاکمه شد و پس از دخالت آلفونسو آزاد گردید. او منطق ارسطو را نمیپسندید و فلسفه و منطق قرون وسطایی را دارای تأثیری زیانبار بر الهیات میدانست. ازجمله آثار اوست: ظرافتهای زبان لاتینی[۶] (۱۴۷۱م)، که اولین دستور زبان لاتینی بعد از قرون وسطاست؛ تحشیههایی بر عهد جدید[۷] (۱۴۴۴م).