سولا، لوکیوس کورنلیوس (۱۳۸ـ۷۸پ م)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از لوکیوس کورنلیوس سولا)

سولا، لوکیوس کورْنِلیوس (۱۳۸ـ۷۸پ‌م)(Sulla, Lucius Cornelius)

سولا، لوکيوس کورْنِليوس

سردار و دیکتاتور رومی. پس از شکست‌دادن سامنیت‌ها[۱] در چندین نبرد از رشته جنگ اجتماعی[۲] ایتالیا، کنسول[۳] شد (۸۸پ‌م). در همان ‌سال، ماریوس[۴] تلاش کرد او را از فرماندهی در نبرد با پادشاه پونتوس[۵]، مهرداد ششمِ ائوپاتور[۶] (۱۲۰ـ۱۶۰پ‌م) عزل کند. سولا در واکنشی بی‌سابقه، به رُم لشکر کشید و رقیبانش را اعدام یا متواری کرد. نبرد او با مهرداد با پیروزی او پایان یافت (۸۵پ‌م)، و سولا به ایتالیا بازگشت (۸۳پ‌م)، در حالی‌که مخالفانش سپاهیانی برضد او بسیج کرده‌بودند. سولا آنان را شکست داد (۸۲پ‌م) و همۀ آنان را از دم تیغ گذراند. پس از کسب عالی‌ترین مقام به‌عنوان دیکتاتور[۷] و اجرای یک رشته اصلاحات سیاسی، از قدرت کناره گرفت (۸۰پ‌م). سولا از خانواده‌ای قدیمی اما فقیر برخاست و در اواخر عمر وارد صحنۀ سیاست شد. در ۱۰۷پ‌‌م هنگامی‌که کوایِستور[۸] ماریوس بود، ترتیب دستگیری یوگورتا[۹]، یکی از فرمانروایان افریقا، را داد و از این‌ راه شهرتی برای خود به‌دست ‌آورد. شهرت او با فرماندهی سپاه و کامپانیا[۱۰] در جریان جنگ اجتماعی افزایش یافت (۹۰پ‌م) و غلبه بر سامنیت‌ها انتخاب او را به منصب کنسولی آسان‌تر کرد. سولا پس از چیره‌شدن بر ماریوس (۸۸پ‌م)، رهسپار جنگ برضد پونتوس، و در شمال‌شرقی آسیای صغیر، شد. آتن را درپی محاصرۀ طولانی غارت کرد، سپس نیروهای مهرداد را در خایرونیا[۱۱] و اورخومنوس[۱۲] مغلوب کرد. دشمنان سولا در غیاب او قدرت را در روم به دست گرفته ‌بودند، اما در بازگشت (۸۳پ‌م)، سپاهی را نزدیک کاپوا[۱۳]، شهری در جنوب ایتالیا، شکست داد و سپس از سپاه دوم خواست به او ملحق شود. او پسر ماریوس را محاصره کرد تا این‌که ارتش اصلی ماریوس، با واحد بزرگی از سامنیت‌ها، به رم پیشروی کند و او ناگزیر شد با عجله به محاصره پایان دهد. در ۸۲پ‌م، نبرد سختی را با آنان در خارج دروازۀ کولینه[۱۴] رُم آغاز کرد که پیش از عقب‌نشینی دشمن هر دو طرف متحمل تلفات سنگینی شدند. سولا پس از پیروزی به اعدام جمعی مخالفانش دست زد. او نیز مانند سِزار[۱۵] و پومپیوس[۱۶] همواره خود را سرداری بلنداقبال نشان می‌داد، فضیلتی که رومیان ارج می‌نهادند.

 


  1. Samnites
  2. Social War
  3. Consul
  4. Marius
  5. Pontus
  6. Mithridates (VI) Eupator
  7. Dictator
  8. quaestor
  9. Jugurtha
  10. Campania
  11. Chaeronea
  12. Orchomenus
  13. Capua
  14. Colline Gate
  15. Caesar
  16. Pompey