لیلةالقدر
لَیْلَةالْقَدْر
(یا: شب قدر) شبی مقدس و مبارک در تقویم قمری اسلامی که در آن تقدیرات و احکام هر سال تعیین میگردد. در سورۀ قدر خداوند این شب را تعظیم کرده و آن را از هزار ماه بالاتر میداند. در این شب ملائکه و روح نازل میشوند. قرآن نیز در این شب نازل شده (نزول دَفعی) هرچند نزول تدریجی آن در طول ۲۳ سال انجام پذیرفته است. شب قدر بدون تردید در ماه رمضان واقع است ولی در قرآن زمان آن بهدقت معین نشده است. بیشتر علمای شیعه آن را مردّد بین شبهای نوزدهم تا بیستویکم و بیستوسوم میدانند هرچند تأکید بیشتر بر بیستوسوم رمضان است. در روایات شیعه سبب تعییننکردن آن را ترغیب مؤمنان به عبادت بیشتر بیان کردهاند. مفسران گفتهاند تقدیر حوادث هر سال در این شب منافاتی با قدرت مطلقه خداوند و دگرگونی در تقدیر (اصل بَدا) از جانب او ندارد همچنان که منافاتی ندارد که حوادث در لوح محفوظ معین شده باشد ولی مشیت الهی آن را تغییر دهد. در روایات نیز بر این نکته تصریح شده است. از صدر اسلام در شبهای قدر، احیا میگیرند و تا طلوع آفتاب به نماز و دعا و استغفار میپردازند که در کتب ادعیه آدابی مخصوص برای آن ذکر شده است.