مارب

مَأرِب

شهری باستانی در جنوب غربی شبه‌جزیرۀ عربستان و پایتخت قوم سبا. ویرانه‌های این شهر بر فراز تپه‌ای در شمال شرقی شهر صنعا در یمن قرار دارد. وادی اذنه در نزدیکی این شهر بوده و قوم سبا، سدی در آن بنا کرده بودند که سد مأرب یا سد عَرِم نام داشته است. طول این سد ۷۷۰ قدم عرض آن ۱۵۰ قدم و ارتفاع آن سیزده تا نوزده قدم است. چنان‌که از کتیبه‌های گوناگون برمی‌آید در دوره‌های گوناگون ساختمان‌هایی به این سد اضافه و بخش‌هایی از آن شکاف برداشته و تعمیر شده است. آخرین این تعمیرات اساسی در ۴۵۰م بوده است که چندان سودی نبخشیده و سرانجام در ۵۳۲م سد به‌کلی ویران می‌شود و این ویرانی باعث می‌شود که قوم سبا از آن ناحیه کوچ کنند. در قرآن (سبأ، ۱۵ـ۱۹) به این واقعه اشاره شده و آمده که چون قوم سبا، که در سرزمینی سرسبز زندگی می‌کردند، شکر نعمت به‌جای نیاوردند و سخن پیامبران را نشنیدند، سیل عَرِم خانه‌ها و باغ‌هایشان را از میان برد و به جای آن شوره‌زار برایشان ماند.