نورییگا مورنا، مانویل (۱۹۴۰)
نورییِگا مورِنا، مانوئِل (۱۹۴۰)(Noriega Morena, Manuel)
نظامی و سیاستمدار پانامایی، از ۱۹۸۳ تا ۱۹۸۹ رئیس گارد ملی[۱] پاناما و عملاً حاکم این کشور. از اواخر دهۀ ۱۹۶۰ از خبرچینان سازمان مرکزی اطلاعات ایالات متحد (سیا) بود، و در اوایل ۱۹۷۲ معلوم شد که در قاچاق مواد مخدر دست دارد. نورییگا تا ۱۹۸۷ تحت حمایت ایالات متحد بود، تا این که روابط دو کشور به وخامت گرایید و در تهاجم دسامبر ۱۹۸۹ ایالات متحد به پاناما، او را از قدرت برکنار کردند و به زور به امریکا بردند. در آوریل ۱۹۹۲، محاکمه و به جرم قاچاق کوکائین، باج‌گیری و پول‌شویی به ۴۰ سال زندان محکوم شد. نورییگا در پاناما متولد شد و در دانشگاه‌های پاناما تحصیل کرد. پس از آموزش در آکادمی نظامی در پرو، در ۱۹۶۲ در گارد ملی مأمور شد و آموزش‌های ضدجاسوسی ایالات متحد را نیز گذراند. او، که از متحدان عمر تورّیخوس اررا[۲]، نظامی قدرتمند پانامایی، بود، در ۱۹۷۰ به ریاست سازمان اطلاعاتی پاناما و در ۱۹۸۲به ریاست ستاد مشترک ارتش آن کشور رسید. نورییگا، در پشت صحنه، قدرت سیاسی بسیار داشت و همین امر سبب شد که سیا او را به استخدام درآورد. تا زمان افشای رسوایی ایرانگیت[۳]، که به محدود‌شدن عملیات سرّی ایالات متحد در نیکاراگوئا انجامید، از متحدان امریکا برضد آن کشور بود. او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۸۴ و ۱۹۸۹ پاناما، با تقلب مدعی شد که نامزد مورد نظر او در انتخابات به پیروزی دست یافته است.