بابا افضل کاشانی، محمد (ح ۵۵۰ـ کاشان ۶۱۰ق)
بابا اَفضَل کاشانی، محمد (ح ۵۵۰ـ کاشان ۶۱۰ق)
عارف، حکیم و شاعر ایرانی. عنوان «بابا» در نام وی گویای انتسابش به طریقتهای عرفانی است و برخی با استناد به گفتۀ نصیرالدین طوسی وی را از باطنیان اسماعیلی دانستهاند. عمدۀ شهرت این حکیم بهسبب آثار کوتاه و اشعار و رباعیات فارسی اوست. وی در این آثار با بهرهگیری از واژگان سرۀ فارسی، دور از هر گونه دشوارنویسی، گامی نوین در نگارش متون علمی، بهویژه متون فلسفی، برداشته است. او که گویی وامدار هیچیک از گرایشهای فلسفی نیست، عمدۀ همت خود را بسان اهل عرفان، معطوف به شناخت نفس و چگونگی کسب ادراکات کرده است. مبنای او شبیه حرکت جوهری ملاصدرا و اتحاد عاقل و معقول فرفوریوس است. مطابق نظر وی کسب ادراکات و معقولات برای انسان موجب قوّت و اشتدادِ وجودی نفس میشود که براثر آن به مرتبۀ روح و به شناخت خداوند میرسد. مجموعۀ آثار قطعی وی، در مجموعهای به نام مصنفات بابا افضل چاپ شده است.