کاپلان، محمد (اسکی شهر ۱۹۱۵ـ استانبول ۱۹۸۶)
کاپْلان، محمد (اسکی‌شهر ۱۹۱۵ـ استانبول ۱۹۸۶)
| محمد کاپْلان | |
|---|---|
| زادروز |
اسکی‌شهر 1915م |
| درگذشت | استانبول 1986م |
| ملیت | ترکیه‌ای |
| تحصیلات و محل تحصیل | رشتۀ ادبیات از دانشگاه استانبول، دریافت عنوان پروفسوری |
| شغل و تخصص اصلی | تاریخ‌پژوه و منتقد ادبی |
| آثار | توفیق فکرت و شعر او (1946)؛ نامق کمال (1948؛ پایان‌نامۀ دکتری) |
| گروه مقاله | ادبیات سایر کشورها، تاریخ جهان |
| جوایز و افتخارات | نشان افتخار خدمت به فرهنگ ملی (1981) |
تاریخ‌پژوه و منتقد ادبی ترک. در ۱۹۳۹ در رشتۀ ادبیات از دانشگاه استانبول فارغ‌التحصیل شد. در ۱۹۴۲، با پایان‌نامه‌ای که دربارۀ نامق کمال نوشته بود دکترا، و در ۱۹۴۶، فوق دکترا، و در نهایت در ۱۹۵۲ در عرصۀ جدید ادبیات ترک عنوان پروفسوری گرفت. در ۱۹۵۸ دانشگاه ارزروم را بنیاد گذارد و مسئولیت چند دپارتمان را به‌عهده گرفت. نویسندگی را از ۱۹۳۹ شروع کرد. کاپلان اگرچه متخصص در ادبیات جدید ترکی است، ولی در نوشته‌هایش به ادبیات قدیم ترکی نیز نظر دارد. از خدمات او به ادبیات ترک ارائۀ روش جدید تحلیل متون ترکی است. از مقالاتی که در جرائد متعدد ترکیه نوشته برخی به‌صورت کتاب با نام‌های روح نسل‌ها (۱۹۶۷) و رؤیای ترکیۀ بزرگ (۱۹۶۹) منتشر شده است. بیشتر آثار کاپلان تحقیقاتی در نقد شعرا و نویسندگان قبل از دورۀ تنظیمات است. با پژوهش دربارۀ روایات و افسانه‌های ترکی خدمات بزرگی به ادبیات ترک کرده است. با پیرایش زبان ترکی و حذف واژه‌های فارسی و عربی متداول در زبان ترکی مخالف بود و این کار را سبب سستی و ضعف ذهن و فکر نسل آینده می‌دانست. در ۱۹۸۱، نشان افتخار خدمت به فرهنگ ملی را دریافت کرد. از جمله آثار اوست: توفیق فکرت و شعر او (۱۹۴۶)؛ نامق کمال (۱۹۴۸؛ پایان‌نامۀ دکتری)؛ تحلیل شعر (در دو جلد)؛ پژوهش‌هایی دربارۀ ادبیات ترکی (از پیش از اسلام تا تنظیمات)؛ تحلیل داستان.