مسیولیت

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مسئولیت

در اصطلاح حقوق، عبارت است از این‌که هر شخص نسبت به رفع ضرری که به دیگری وارد می‌کند پاسخگو باشد و بایستی از عهدۀ خسارات وارده برآید؛ اعم از آن‌که ضرر وارده ناشی از تقصیر وی باشد یا اعمال و فعالیت‌های او. انواع مسئولیت‌ عبارت‌اند از ۱. مسئولیت اخلاقی که در مقابل مسئولیت حقوقی یا قانونی است و منشأ قانونی ندارد، بلکه انسان را در مقابل خداوند و وجدان خویش، جوابگوی خطای ارتکابی می‌داند؛ ۲. مسئولیت حقوقی که منشأ و مأخذ قانونی یا قراردادی دارد؛ ۳. مسئولیت قانونی که در قانون پیش‌بینی شده است و می‌تواند مدنی یا کیفری باشد؛ ۴. مسئولیت مدنی که ناشی از قرارداد است یا قانون و مسئولیت خساراتی است که از ناحیۀ شخص یا اشیاء تحت اختیار او به دیگری وارد می‌آید؛ ۵. مسئولیت عقدی یا قراردادی، مسئولیت کسی است که در عقدی، تعهدی را بپذیرد و به‌علت عدم انجام تعهد یا تأخیر در انجام آن، خساراتی به طرف وارد شود که متعهد باید از عهدۀ خسارات برآید؛ ۶. مسئولیت خارج از قرارداد که در برابر مسئولیت عقدی یا قراردادی قرار دارد و مربوط به نظم عمومی است و در قانون مدنی بدان «ضمان قهری» گویند؛ ۷. مسئولیت کیفری که مسئولیت کسی است که مبادرت به ارتکاب یکی از جرایم مندرج در قانون می‌کند و به مجازات مصرحه در قانون، محکوم می‌شود؛ ۸. مسئولیت تضامنی که نوعی مسئولیت مدنی به‌شمار می‌رود و آن مسئولیت بدهکاران متعدد در مقابل طلب بستانکار است، به‌طوری که طلبکار می‌تواند تمام طلب خود را از هریک از آن‌ها مطالبه کند.