شیخ حیدر، مقبره
شیخ‌حیدر، مقبرۀ
بنایی در مشگین‌شهر که براساس ویژگی‌های ساختمانی و مصالح آن، از آثار قرن ۸ق شمرده می‌شود. بعضی از کارشناسان، تزیینات بنا را مربوط به اواخر قرن ۹ و اوایل قرن ۱۰ق می‌دانند. معروف است که شیخ حیدر، پدر شاه اسماعیل صفوی، در این بنا دفن شده است. شیخ حیدر در ربع چهارم قرن ۹ق کشته شد و این بنا پیش از مرگ وی وجود داشته است. مقبرۀ شیخ حیدر، برجی است استوانه‌ای‌شکل با آجر سرخ‌رنگ، که نام «الله» با کاشی فیروزه‌ای بر بدنۀ آن نقش شده است. چهار طرف برج را به‌شکل درگاه ورودی، قاب‌سازی و با قطعات کاشی تزیین کرده‌اند. در قسمت بالای برج، یک نوار تزیینی از کاشی‌های سفید در زمینۀ کاشی آبی دیده می‌شود. براساس اشارۀ وقایع‌نگارِ عباس‌میرزا قاجار، این بنا گنبدی طلایی داشته، که امروزه فروریخته است. داخل بنا قاعده‌ای به‌شکل دوازده‌ضلعیِ منتظم دارد. دیوارهای داخلی، تزیینات گچ‌بری داشته، که به‌مرور زمان ازبین رفته است.