زنوزی، ملاعبدالله بیرمقلی ( ـ تهران ۱۲۵۷ق)
زُنوزی، ملاعبدالله بیرَمقُلی ( ـ تهران ۱۲۵۷ق)
فیلسوف، اصولی و فقیه ایرانی. از زادگاهش، زنوز در حوالی تبریز، به خوی رفت و علوم ادبی را در نهایت استادی فراگرفت. سپس به کربلا مهاجرت کرد و فقه را در محضر سید علی طباطبایی، مؤلف ریاض‌المسائل، آموخت. در بازگشت به ایران راهی قم شد و آموزش علوم نقلی را نزد میرزا ابوالقاسم قمی صاحب قوانین‌الاصول تکمیل کرد و سپس برای فراگیری علوم عقلی به اصفهان رفت و از درس ملاعلی نوری بهره جست. چندی بعد، به دستور استادش نوری و به درخواست محمدحسین‌خان مروی و فتحعلی‌شاه قاجار عازم تهران شد و استادی حوزۀ فلسفی تهران را در سال ۱۲۳۷ق در مدرسۀ مروی رسماً برعهده گرفت و شاگردان بسیاری تربیت کرد. از آثارش: لمعات الهیه در تقریر مباحث الهیات اخص در حکمت متعالیه؛ انوار جلیه در شرح حدیث حقیقت؛ منتخب خاقانی در فلسفه. تعلیقه‌هایی نیز بر اسفار، شواهد‌الربوبیة، اسرارالایات، شفا و دیگر آثار نوشته است.