اخوان ثالث، مهدی (مشهد ۱۳۰۷ـ تهران ۱۳۶۹ش)
مهدی اخوان ثالث (مشهد ۱۳۰۷ـ تهران ۱۳۶۹ش)
| مهدی اخوان ثالث | |
|---|---|
| زادروز |
مشهد ۱۳۰۷ش |
| درگذشت | تهران ۱۳۶۹ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | شاعر |
| سبک | شعر نیمایی |
| آثار | زمستان |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی |
(تخلص: م. امید) شاعر ایرانی. از شاخص‌ترین شاعران نوپرداز پیرو نیما که به سبک و زبان شخصی خود رسید. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش گذراند و ابتدا در ورامین و سپس در تهران و مدتی نیز در آبادان به تدریس و نگارش و ویرایش در روزنامه‌ها، رادیو ـ تلویزیون و دانشگاه‌ها مشغول شد. اخوان ثالث اگرچه از نظر شعری یکی از مهم‌ترین پیروان نیما یوشیج شمرده می‌شود، اما در شیوۀ سنّتی هم سرایندۀ توانایی بود.
اوج توانایی‌های ذهنی و زبانی اخوان ثالث را می‌توان در دفترهای زمستان (تهران، ۱۳۳۵)، آخر شاهنامه (تهران، ۱۳۳۸) و از این اوستا (تهران، ۱۳۳۴) دید؛ در این دفترها شکل نیمایی شعر به‌تکامل رسیده است. علاوه بر نفوذ تفکر اجتماعی چپ، باستان‌گرایی گسترده و علاقه به ایرانِ پیش از اسلام و درویش‌مَنِشی و صوفی‌گرایی نیز در سروده‌هایش تأثیر گذاشته است. تعلّق خاطرش به ادبیّات کلاسیک فارسی و مطالعه‌اش در این زمینه در میان نوگرایان ممتاز است. در بدعتها و بدایع نیما یوشیج (تهران، ۱۳۵۷) و عطا و لقای نیما یوشیج (تهران، ۱۳۶۱) کوشید تا از آگاهی‌هایش برای تثبیت اندیشۀ نیما یوشیج در شعر بهره گیرد. چند ماه پیش از مرگش، برای نخستین و آخرین‌بار به خارج از ایران رفت و در چند کشور اروپایی برای ایرانیان و دوست‌‌داران شعر فارسی به شعرخوانی پرداخت. در کنار آرامگاه فردوسی، در توس به‌خاک سپرده شد.
اخوان ثالث از برجسته‌ترین شاعران ایران در قرن ۲۰ است. در بررسی آثار وی و همچنین دربارۀ زندگی‌اش کتاب‌های پرشماری نوشته شده، اگرچه خود وی شاعری گزیده‌کار بود.
گزیدۀ کتاب‌شناسی
ترا ای کهن بوم و بر دوست دارم (مجموعه شعر)
آخر شاهنامه (مجموعه شعر)
زمستان (مجموعه شعر)
ارغنون (مجموعه شعر)
از این اوستا (مجموعه شعر)
دوزخ اما سرد (مجموعه شعر)
درخت پیر و جنگل
حریم سایه‌های سبز (مجموعۀ مقالات در 2جلد)
صدای حیرت بیدار (گفت‌وگوها)
بهترین امید (مجموعه شعر)
عاشقانه و کبود (مجموعه شعر)
در حیات کوچک پاییز در زندان (مجموعه شعر)
زندگی می‌گوید: اما باز باید زیست... (مجموعه شعر)
دوزخ، اما سرد (مجموعه شعر)
نقیضه و نقیضه‌سازان (نقد ادبی)
بدعتها و بدایع نیما یوشیج (نقد ادبی)
عطا و لقای نیما یوشیج (نقد ادبی)
مرد جن‌زده (داستان کوتاه)
پیر و پسرش (قصه‌ای نه کوتاه برای بچه‌ها)
آورده‌اند که فردوسی (کتاب کودکان)