هارت لاین، هالدن کفر (۱۹۰۳ـ۱۹۸۳)

هارْت‌لایْن، هالْدِن کِفِر (۱۹۰۳ـ۱۹۸۳)(Hartline, Haldan Keffer)

هارْت‌لايْن، هالْدِن کِفِر

فیزیولوژیست امریکایی. با راگنار گرانیت و جورج والد، به‌سبب پژوهش در زمینۀ فیزیولوژی و شیمی حس بینایی جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی ۱۹۶۷ را دریافت کرد. هارت‌لاین فعالیت الکتریکی چشم را اندازه‌گیری و ثابت کرد که مغز از طریق کاهش میزان ناقل عصبی (پیام‌بر شیمیایی) درمی‌یابد که چشم با نور تحریک شده است. اولین پژوهش او اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی شبکیۀ چشم مهره‌داران، به‌دنبال تحریک نوری، بود. او پژوهش‌هایش را در زمینۀ چشم خرچنگ نعل اسبی، لیمولوس، که ساختمان ساده‌تری دارد، ادامه داد. چشم این حیوان، مثل چشم حشرات، از چندین چشم ساده تشکیل شده است که هر یک ضریب انکسار، یاخته‌های حساس به نور (یاختۀ گیرنده)، و یاختۀ عصبی حسی جداگانه‌ای دارند. مطالعۀ چشم ساده‌ای که یک دسته رشته‌های عصبی آن را به دستگاه عصبی مرکزی متصل می‌کنند، به هارت‌لاین فرصت داد تغییرات الکتریکی حاصل از تحریک نوری را بررسی کند. پژوهش‌های هارت‌لاین منجر به نظریۀ پتانسیل مولد شد. براساس این نظریه، در یاخته‌های گیرنده تغییرات ولتاژ آهسته و غیرمنتشری پدید می‌آید. زمانی‌که نور به یاختۀ گیرنده می‌رسد، نفوذپذیری غشای یاخته نسبت به یون سدیم کم می‌شود و درنتیجه، خروج ناقل عصبی از یاخته نسبت به محیط تاریک کاهش می‌یابد. درحقیقت، کاهش صدور علایم شیمیایی از یاختۀ گیرنده به یاخته‌های عصبی نشان‌دهندۀ تابش نور به گیرنده است.

 

---