کارلایل، ویلسون (۱۸۴۷ـ۱۹۴۲)
کارْلایْل، ویلْسون (۱۸۴۷ـ۱۹۴۲)(Carlile, Wilson)
بنیادگذار انگلیسی ارتش کلیسا[۱]. در ۱۸۸۰ کشیش کلیسای انگلستان[۲] شد. دو سال بعد ضمن کار در محلات فقیرنشین وستمینستر[۳]، هیئت تبلیغی وستمینستر را پیافکند، که اساس تشکیل ارتش کلیسا بود. کار تبلیغی و اجتماعی او گسترش یافت و در ۱۸۹۶ ارتش کلیسا در زندانها و دارالتأدیبها آغاز بهکار کرد. در ۱۹۰۶ مقرریبگیر کلیسای جامع سنتپل[۴] شد و اندکی بعد برای بررسی وضع کارگران به سفر در اروپا پرداخت. پس از بازگشت، کتاب محرومان قارۀ اروپا[۵] را منتشر کرد. کارلایل در محلۀ بریکستون[۶] لندن بهدنیا آمد. تبارش اسکاتلندی بودند. در کالج الهیات لندن درس خواند. بهدلیل بیماری ناچار شد مدتی را در نِتزوِل[۷]، از توابع اِسِکس[۸]، اقامت کند (۱۸۹۱)، ولی یک سال بعد رئیس سنت مری اَتهیل[۹] در لندن شد و تا زمان بازنشستگی (۱۹۲۶) در این مقام ماند. ارتش کلیسا، که طی جنگ جهانی اول خدمات شایانی انجام داد، پس از جنگ در کشورهای دیگر نیز، بهویژه در امریکا (۱۹۲۶)، فعالیت داشت. کارلایل تا پایان عمر در مقام مؤسس و دبیرکل افتخاری ارتش کلیسا بهکار تبلیغی خود ادامه داد. از آثار اوست: کلیسا و نوکیشی[۱۰] (۱۸۸۲)؛ مشکلات روحانی[۱۱] (۱۸۸۵)؛ تعمید به آتش[۱۲] (۱۹۰۷).