ائرتون، ویلیام
اَئِرتون، ویلیام (۱۸۴۷ـ۱۹۰۸م)(Ayrton, William)
فیزیک‌دان و مهندس برق انگلیسی. بسیاری از نمونه‌های اولیۀ ابزار جدید اندازه‌گیری الکتریکی، ازجمله آمپرسنج را اختراع، و اولین آزمایشگاه آموزش الکتریسیتۀ کاربردی[۱] جهان را در توکیوی ژاپن تأسیس کرد (۱۸۷۳م). در لندن زاده شد و در دانشگاه همان شهر ریاضیات خواند. سپس، به خدمت شرکت خدمات تلگراف هندوستان[۲] درآمد و در ۱۸۶۸، به بمبئی اعزام شد. در ۱۸۷۳م در کالج سلطنتی مهندسی[۳] توکیو، که بزرگ‌ترین دانشگاه فنی آن زمان بود، استاد فیزیک و تلگراف شد. پس از بازگشت به لندن، از ۱۸۷۹م به بعد، صاحب کرسی‌های متفاوت استادی در فیزیک کاربردی و مهندسی برق بود. در ۱۸۸۱، با همکارش، جان پری[۴] (۱۹۲۰ـ۱۸۵۰م)، سیستم تماس سطحی را برای راه‌آهن برقی اختراع کرد و نخستین سه‌چرخۀ برقی را در ۱۸۸۲ ساخت. پس از آن، تعدادی ابزار اندازه‌گیری رومیزی ساختند که آمپرسنج، کنتور برق[۵]، انواع متفاوت ولت‌سنج[۶]، و اسبابی برای اندازه‌گیری خودالقایی[۷] و القای متقابل[۸] از آن جمله است. برای ساخت این ابزار، از فنر مارپیچی تختی استفاده کردند که به‌ازای افزایش طول محوری ناچیز چرخش نسبتاً زیادی صورت می‌داد و به‌شکل هوشمندانه‌ای ساخته شده بود.