پرومتیوس (ادبیات)
پرومِتِئوس (ادبیات)(Prometheus)
عنوان اصلی شماری از نمایش‌نامه‌ها و منظومه‌های شعری در ادبیات همۀ زبان‌های اروپایی. نخستین‌بار هسیودوس در قرن ۸ یا ۷پ‌م در اثری با نام کارها و روزها این اسطوره را دست‌مایۀ خود کرد. اما مهم‌ترین و باشکوه‌ترین اثر کهن با دست‌مایۀ این اسطوره، پرومتئوس در زنجیر اثر آیسخولوس است که از دشوارترین و پیچیده‌ترین تراژدی‌های اوست. از دیگر آثار با دست‌مایۀ این اسطوره است: ۱. پرومتئوس، نوشتۀ لوکیوس آکسیوس در قرن ۱پ‌م که در دست نیست؛ ۲. پرومتئوس یا قفقاز، اثر لوکیانوس سمیساطی، که مکالمه‌ای هجایی و در قرن ۲ پیش از میلاد نوشته شده است؛ ۳. پیکرۀ پرومتئوس، اثر پدرو کالدرون دِ لا بارکا، به زبان اسپانیایی در ۱۶۶۹؛ ۴. پرومتئوس، اثر گوته، به زبان آلمانی، نوشته‌شده در ۱۷۷۳، منتشرشده در ۱۸۷۸؛ ۵. پرومتئوس آزاد از بند، اثر پرسی شلی، به زبان انگلیسی، منتشرشده در ۱۸۲۰؛ ۶. پرومتئو، اثر وینچنتسو مونتی، به زبان ایتالیایی، منتشرشده در ۱۸۳۲؛ ۷. پرومتئو، سرودۀ اولگاریو ویکتور آندراده، به زبان اسپانیایی، منتشرشده در ۱۸۸۷؛ ۸. پرومتئوس و اپیمتئوس، سرودۀ کارل اشپیتلر در ۱۸۸۱، که تحریری کاملاً نو از این اسطوره است. ازجمله آثار موسیقایی که با الهام از اسطورۀ پرومتئوس ساخته شده است می‌توان به پرومته، اثر گابریل فوره اشاره کرد که نخستین‌بار در ۱۹۰۰ در پاریس اجرا شد. میکلانژ، تیسین، روبنس، ریبرا، و بسیاری دیگر از نقاشان تابلوهایی با الهام از این اسطوره ساخته‌اند.