پومپوناتسی، پیترو (۱۴۶۲م ـ۱۵۲۵)

پومْپوناتْسی، پیِترو (۱۴۶۲م ـ۱۵۲۵)(Pomponazzi, Pietro)

فیلسوف اومانیست ایتالیایی. در پادوا پزشکی و فلسفه خواند و همان‌جا فلسفه تدریس کرد (۱۴۸۸ـ۱۴۹۶ و ۱۴۹۹ـ۱۵۰۹) و تدریس فلسفه را در فِرّارا (۱۴۹۶ـ۱۴۹۹) و بولونیا (۱۵۱۱ـ۱۵۲۵) نیز ادامه داد. پیرو ارسطو بود و در رسالۀ در بقای نفس (۱۵۱۶) نظری در این باره ارائه کرد که کاملاً مغایر نظر پیروان توماس آکوئیناس و ابن رشد بود. او مدعی شد که بقای نفس قابل اثبات منطقی نیست و اعتقاد بدان، و به قیامت و مکافات، ضرورت اخلاقی ندارد و برای ادعای خود رواقیان باستان را مثال آورد. آرای او با انتقاد شدید روبه‌رو شد و کتاب‌های او را در ونیز سوزاندند. او در دفاع از خود گفت که دین با فلسفه و علم تفاوت اساسی دارد و بقای نفس هرچند قابل اثبات منطقی نیست، قابل پذیرش اعتقادی هست. در کتاب افسون‌ها ادعا کرد بسیاری از وقایعی که فوق طبیعی تصور می‌شوند توضیح منطقی دارند و در کتاب دیگرش، تقدیر، مدعی شد که جبر و اختیار منطقاً قابل جمع نیستند و با این حال زندگی اخلاقی میسر است.