کلروفلویوروکربن
کلُروفلوئوروکربن (chlorofluorocarbon)
(یا: سی‌اف‌سی) گروهی از ترکیبات شیمیایی سنتزیِ بی‌بو، غیر سمی، غیر آتش‌گیر، و از نظر شیمیایی خنثی. اولین سی‌اف‌سی در ۱۸۹۲ سنتز شد، اما تا ۱۹۲۰ کاربردی نداشت. سپس، به‌سبب پایداری و خواص ظاهراً بی‌زیان کاربرد سی‌اِف‌سی‌ها، در ساخت پیش‌ران قوطی‌های اسپری[۱]، مادۀ خنک‌کنندۀ یخچال و فریزر و تهویه‌کننده‌های هوا، عامل چربی‌زدا و نیز برای تولید ابرها‌ی بسته‌بندی، مثلاً برای وسائل الکترونیکی متداول شد. این مواد ازجمله مواد مخرّب لایۀ ازون[۲]اند. در ژوئن ۱۹۹۰، نمایندگان ۹۳ کشور برای توقفِ تدریجی تولید سی‌اِف‌سی و دیگر مواد شیمیایی مخرّب لایۀ اوزن تا پایان قرن ۲۰ توافق کردند، هر چند این امر تاکنون صورت نگرفته است. وقتی سی‌اف‌سی‌ها در جو رها می‌شوند، به‌کندی به استراتوسفر[۳] می‌روند. درآن‌جا، براثر تابش فرابنفش خورشید با اوزن واکنش می‌دهند و اتم‌های کلر آزاد، به‌صورت رادیکال آزاد، و اکسیژن مولکولی ایجاد می‌کنند. بنابراین، اوزن که محافظ سطح زمین دربرابر پرتو‌های زیان‌آور فرابنفش است، تخریب می‌شود. اتم‌های آزاد کلر، که در فرآیند شکسته‌شدن اوزن ایجاد می‌شوند، خود با اوزن واکنش می‌دهند. بنابراین، سی‌اف‌سی‌ها برای محیط زیست بسیار خطرناک‌اند. سی‌اف‌سی‌ها بیش از صدسال در جوّ می‌مانند. امروز موادی با عملکرد سی‌اِف‌سی‌ها تولید می‌شوند و تحقیقات برای ابداع روش‌های ایمنِ تخریب سی‌اف‌سی‌های موجود در جوّ ادامه دارد.