عیاری، کیانوش (اهواز ۱۳۳۰ش)
| کیانوش عیاری | |
|---|---|
| زادروز |
اهواز 23 اردی‌بهشت ۱۳۳۰ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | فیلمساز و فیلمنامه‌نویس |
| آثار | تنوره دیو (۱۳۶۴)، شبح کژدم (۱۳۶۵)، آبادانی‌ها (۱۳۷۱)، بودن یا نبودن (۱۳۷۷)، سفرۀ ایرانی (۱۳۷۹)، خانۀ پدری (۱۳۸۹)، کاناپه (۱۳۹۵) |
| گروه مقاله | سینما |
| خویشاوندان سرشناس | داریوش عیاری (برادر) |
| جوایز و افتخارات | لوح زرین بهترین کارگردانی از چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر (1364)؛ لوح زرین بهترین کارگردانی از ششمین دوره جشنواره فیلم فجر (1366)؛ یوزپلنگ نقره‌ای بهترین فیلم از چهل و هفتمین دوره جشنواره فیلم لوکارنو (1373) |
کیانوش عیاری (اهواز 23 اردی‌بهشت ۱۳۳۰ش- )
کارگردان و فیلمنامه‌نویس سینما و تلویزیون ایران. از ۱۳۴۹ش به سینمای آزاد واحد اهواز پیوست و ساختن فیلم‌های هشت‌میلی‌متری را آغاز کرد. در طی شش‌سال پانزده فیلم کوتاه ساخت، که تعدادی از آنها در جشنواره‌های داخلی و خارجی موفقیت‌هایی کسب کردند. در ۱۳۶۵، در حالی‌که هنوز روحیه‌ای آماتوری بر گروه تولید فیلمش حاکم بود، نخستین فیلم بلند خود تنورۀ دیو را ساخت و در فیلم‌های بعدی‌اش کوشید هم از ابتذال فیلم‌فارسی و هم از سینمای روشنفکرانه، با مخاطبان اندک خود، دور باشد. به سینمای پرتحرک تمایل دارد و در فیلم‌هایش به جنجال‌ها و مقاطع بحرانی زندگی انسان‌ها می‌پردازد. زندگی انسان‌ها در فیلم‌هایش همراه با تلخی و بدبینی است که لزوماً به شکست نمی‌انجامد. به‌جز تنورۀ دیو، فیلم‌های شبح کژدم (۱۳۶۵)، آن سوی آتش (۱۳۶۶)، روز باشکوه (۱۳۶۸)، آبادانی‌ها (۱۳۷۱)، بودن یا نبودن (۱۳۷۸)، و حتی دو نیمۀ سیب (۱۳۷۱)، شاخ گاو (۱۳۷۴) و مجموعۀ تلویزیونی هزاران چشم (۱۳۸۲) نیز چنین درون‌مایه‌ای دارند. آخرین مجموعۀ تلویزیونی وی با نام روزگار قریب (۱۳۸۷) از آثار فاخر این هنرمند به شمار می‌‌آید. عیاری نویسندگی تمام فیلم‌های سینمایی‌اش (جز مرد پنجم، خانۀ پدری و کاناپه) و تدوین آنها (جز خانۀ پدری و کاناپه) را خود به عهده داشته است. فیلمبرداری بیش‌تر آثار عیاری را برادرش، داریوش عیاری، انجام داده است. چهارفیلم آخر عیاری به دلیل نگاه آسیب‌شناسانۀ چالش‌انگیزش به مسائل اجتماعی و فرهنگی یا به صورت دائمی توقیف شده‌اند یا در انتشار و اکرانشان موانع جدی و درازمدتی ایجاد کرده‌اند. کیانوش عیاری پس از فیلم کاناپه که توقیف شده، از سال 1396 تا 1400 مشغول ساخت سریال 87 متر برای شبکۀ اول سیمای جمهوری اسلامی ایران بوده است.
برخی از جوایز و افتخارات
لوح زرین بهترین کارگردانی از چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر (1364) برای تنورۀ دیو؛ لوح زرین بهترین کارگردانی از ششمین دوره جشنواره فیلم فجر (1366) برای آن سوی آتش؛ یوزپلنگ نقره‌ای بهترین فیلم از چهل و هفتمین دوره جشنواره فیلم لوکارنو (1373) برای فیلم آبادانی‌ها؛ جوایز تندیس زرین بهترین فیلم و تقدیرنامه بهترین فیلم‌نامه از دومین دوره جشن خانه سینما (1377) برای فیلم بودن یا نبودن؛ سیمرغ بلورین بهترین اثر هنر و تجربه از بیست و سومین دوره جشنواره فیلم فجر (1383) برای فیلم بیدار شو آرزو
آثار سینمایی (کارگردانی)
- تنوره دیو (۱۳۶۴)
- شبح کژدم (۱۳۶۵)
- آن‌سوی آتش (۱۳۶۶)
- روز باشکوه (۱۳۶۷)
- دو نیمۀ سیب (۱۳۷۰)
- آبادانی‌ها (۱۳۷۱)
- شاخ گاو (۱۳۷۴)
- بودن یا نبودن (۱۳۷۷)
- سفره ایرانی (۱۳۷۹)
- بیدار شو آرزو (۱۳۸۳)
- خانه پدری (۱۳۸۹)
- کاناپه (۱۳۹۵)