هرتزبرگ، گرهارد (۱۹۰۴ـ۱۹۹۹)
هِرْتْزبِرگ، گِرهارد (۱۹۰۴ـ۱۹۹۹)(Herzberg, Gerhard)
فیزیک‌دان کانادایی، زادۀ آلمان. به‌سبب تحقیق در زمینۀ طیف‌نمایی[۱] و کاربرد آن در تعیین ساختار الکترونی و هندسۀ مولکول‌ها، به‌ویژه رادیکال‌ها[۲]، به جایزۀ نوبل شیمی ۱۹۷۱ دست‌یافت. در هامبورگ زاده شد و در دانشگاه فنی دارمشتات[۳]، در گوتینگن[۴]، و در دانشگاه بریستول[۵] انگلستان درس خواند. در ۱۹۳۵، با به‌قدرت رسیدن آدولف هیتلر، به کانادا گریخت و در دانشگاه سسکچوان[۶]، واقع در ساسکاتون[۷]، استاد فیزیک شد. از ۱۹۴۹ تا ۱۹۶۹، مدیر بخش فیزیک محض[۸] در شورای پژوهش‌های ملی[۹] در اوتاوا[۱۰]، بود. از ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۹، در رصدخانۀ یرکیز[۱۱]، واقع در ویسکانسین[۱۲] ایالات متحد امریکا، مشغول کار و تحقیق بود. مولکول‌ها بسته به شرایط، تابش الکترومغناطیسی[۱۳] را با طول موج‌های گسسته‌ای جذب یا گسیل می‌کنند. طیف تابشی مستقیماً به ساختار هندسی و الکترونیِ اتم یا مولکول بستگی دارد. هرتزبرگ در طیف اکسیژن مولکولی خط‌های جدیدی کشف کرد که به نوارهای هرتزبرگ[۱۴] معروف‌اند. این خطوط طیفی در تحلیل جَوّ فوقانی به‌کار رفتند. هرتزبرگ مولکول‌های نیترید فسفر[۱۵] و کاربید فسفر[۱۶] را کشف کرد، وجود رادیکال‌های آزاد متیل[۱۷] و متیلن[۱۸] را به‌اثبات رساند، و نشان داد که نوترون[۱۹]ها و پروتون[۲۰]ها بخش‌هایی از هسته‌اند. به‌علاوه، با تعبیر خطوط طیفی ستاره‌ها و دنباله‌دارها[۲۱] متوجه شد که دنباله‌دارها دارای نوعی کربن کمیاب‌اند. او نشان داد که در جوّ بعضی از سیاره‌ها هیدروژن وجود دارد و وجود طیف بعضی از رادیکال‌های آزاد را در گازهای بین ستاره‌ای[۲۲] تشخیص داد.
- ↑ spectroscopy
- ↑ radicals
- ↑ Technische Universität in Darmstadt
- ↑ Göttingen
- ↑ Bristol University
- ↑ Saskatchewan
- ↑ Saskatoon
- ↑ Pure Physics
- ↑ National Research Council
- ↑ Ottawa
- ↑ Yerkes Observatory
- ↑ Wisconsin
- ↑ electromagnetic radiation
- ↑ Herzberg bands
- ↑ phosphorus nitride
- ↑ phosphorus carbide
- ↑ methyl
- ↑ methylene
- ↑ neutron
- ↑ proton
- ↑ comets
- ↑ interstellar gas