قالی، گره
قالی، گِرِه
حالت پیچش رشته‌های کوتاه و رنگین پشم یا ابریشم به دور تار. در قالی‌بافی با نام‌های دانه، گُند، نُخند، چین، خنت، خفته، پیچه، و کلّه نیز خوانده می‌شود. گره قالی انواع بسیاری دارد که معروف‌ترین آن‌ها، گره نامتقارن (فارسی‌باف) و گره متقارن (ترکی‌باف) است. مهم‌ترین وجه تمایز این دو نوع گره در کشیدن دو سر خامه پس از بستن گره است که اگر یکی را کمتر و دیگری را بیشتر بکشند گره نامتقارن و چنانچه دو سر خامه را به اندازۀ هم بکشند گره متقارن شکل می‌گیرد. گره‌زنی در قالی‌بافی مترادف با بافندگی است. در بافته‌های تبریز، هریس، همدان، و برخی بافته‌های شمال خراسان بیشتر از گره متقارن و در بافته‌های اراک، مشهد، بیرجند، کرمان، اصفهان، نائین، کاشان و قم بیشتر از گره نامتقارن استفاده می‌شود. برخی از انواع گره در شمار تقلب است، مانند گره جُفتی و گره کمان شیب و برخی مانند گره تک‌تاری، گره آویز، گره آزاد، گره دورنگ، گره کمکی، گره مقلوب و گره مضاعف برای مصارف تزیینی به‌کار می‌رود. امروز، بخشی از دانش فرش‌شناسی بر گره فرش متمرکز است. این دانش به قوس گره، قطر گره، جهت گره، رنگ گره، ساقۀ گره، مقطع گره و سرانجام نوع گره می‌پردازد.