اورت، یان هندریک (۱۹۰۰ـ۱۹۹۲)
اورْت، یان هِندریک (۱۹۰۰ـ۱۹۹۲)(Oort, Jan Hendrik)
| یان هندریک اورت Jan Hendrik Oort | |
|---|---|
| زادروز |
فرانکر فریسلاند ۱۹۰۰م |
| درگذشت | ۱۹۹۲م |
| ملیت | هلندی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشگاه گرونینگن، مقطع دکتری |
| شغل و تخصص اصلی | اخترشناس |
| گروه مقاله | اخترشناسی |
| جوایز و افتخارات | دریافت جایزه وتلسن |
اخترشناس هلندی. در ۱۹۲۷، جرم و اندازۀ کهکشان راه شیری[۱] و فاصلۀ خورشید از مرکز کهکشان را با استفاده از حرکت رصدشدۀ ستاره‌ها بر گرد مرکز این کهکشان محاسبه کرد. در ۱۹۵۰، این نظر را مطرح کرد که دنباله‌دار[۲]ها در لبۀ منظومۀ خورشیدی[۳] قرار دارند و مجموعۀ عظیمی‌اند که اکنون اَبرِ اورت[۴] نامیده می‌شود. در ۱۹۴۴، دانشجوی او، هندریک وان دِ هولست[۵] (۱۹۱۸ـ )، محاسبه کرد که هیدروژن موجود در فضا باید امواج ۲۱ سانتی‌متری گسیل کند. در دهۀ ۱۹۵۰، گروه اورت با استفاده از امواج رادیویی دریافت شده از هیدروژن بین ستاره‌ای[۶] توانست از ساختار مارپیچی کهکشان راه شیری نقشه‌برداری کند. اورت در فرانکرِ[۷] فریسلاند[۸] زاده شد، در دانشگاه گرونینگن[۹] درس خواند، و در ۱۹۲۶، در مقطع دکتری دانش‌آموخته شد. بعد از دو سال دستیاری پژوهشی در رصدخانۀ دانشگاه ییلِ[۱۰] کنتیکت[۱۱] (۱۹۲۲ـ۱۹۲۴)، به دانشگاه لیدن[۱۲] رفت و بیشتر دوران کاری‌اش را در آن‌جا سپری کرد. در ۱۹۳۵، استاد اخترشناسی لیدن شد و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۷۰، سرپرستی رصدخانۀ آن‌جا را برعهده گرفت. محاسبات اخترشناس سوئدی، برتیل لیندبلاد[۱۳]، و اخترشناس امریکایی، هارلو شپلی[۱۴]، دربارۀ اندازه و شکل کهکشان راه شیری را تأیید کرد و در ادامه نشان داد که ستاره‌های راه شیری، مثل سیّاره‌های گردان بر گرد خورشید، به نحوی به دور این کهکشان در گردش‌اند که ستاره‌های نزدیک‌تر به مرکز کهکشان سریع‌تر مرکز را دور می‌زنند تا آن‌هایی که دورترند. با تأسیس رصدخانه‌های رادیویی دوینگِلو[۱۵] و وستربرگ[۱۶]، هلند را در صف اول اخترشناسی رادیویی[۱۷] جهان قرار داد. هنگام تأسیس رصدخانۀ جنوبی اروپا[۱۸] در لا سیلا[۱۹]یِ شیلی در ۱۹۶۲، و نیز در سمت دبیری (۱۹۳۵ـ۱۹۴۸) و ریاست (۱۹۵۹ـ۱۹۶۱) اتحادیۀ بین‌المللی اخترشناسی[۲۰]، نقش پراهمیتی در سازمان‌دهی ملّی و بین‌المللی اخترشناسی داشت. اورت نخستین کسی بود که جایزۀ وتلسن[۲۱] را، که از ۱۹۶۶ برقرار شده بود، دریافت کرد. جایزۀ وتلسن یکی از جوایز بزرگ در علوم زمین است و از دستاوردهایی در علوم قدردانی می‌کند که به شناسایی دقیق زمین، تاریخ، و جایگاه آن در عالم منجر می‌شوند.
- ↑ Milky Way
- ↑ comet
- ↑ Solar System
- ↑ Oort Cloud
- ↑ Hendrik van de Hulst
- ↑ interstellar hydrogen
- ↑ Franeker
- ↑ Friesland
- ↑ Groningen
- ↑ Yale University
- ↑ Connecticut
- ↑ Leiden
- ↑ Bertil Lindblad
- ↑ Harlow shapley
- ↑ Dwingeloo
- ↑ Westerberg
- ↑ radio astronomy
- ↑ European Southern Observatory
- ↑ La Silla
- ↑ International Astronomical Union
- ↑ Vetlesen Prize