ریدبرگ، یوهانس (۱۸۵۴ـ۱۹۱۹)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از یوهانس ریدبرگ)

ریدْبِرْگ، یوهانْس (۱۸۵۴ـ۱۹۱۹)(Rydberg, Johannes)

فیزیک‌دان سوئدی. به عبارتی ریاضی برای تعیین بسامد خطوط طیف[۱] گسیل‌شده از عناصر دست‌یافت. این عبارت مقدار ثابتی دارد که به ثابت ریدبرگ[۲] معروف است. اتم‌های ریدبرگ را نیز به افتخار او نام‌گذاری کرده‌اند. ریدبرگ در هالمستاد[۳] زاده شد. در دانشگاه لوند[۴] درس خواند و همۀ زندگی‌ حرفه‌ای‌اش را در آن‌جا گذراند. در ۱۸۹۷، به مقام استادی رسید. او کارش را با رده‌بندی خطوط طیف به سه دسته آغاز کرد. خط‌های اصلی قوی و بادوام؛ خط‌های تیز ضعیف‌تر، ولی کاملاً مشخص؛ و خط‌های پخش‌شده‌ای که پهن‌تر بودند. طیف هر عنصر دربردارندۀ مجموعه‌ای از این خطوط است که روی هم قرار می‌گیرند. او تلاش کرد رابطه‌ای ریاضی پیدا کند تا بسامد این خطوط را به‌صورت سری‌های خاص به‌هم پیوند دهد. در ۱۸۹۰، با استفاده از کمیتی به‌نام عدد موج[۵]، که معکوس طول موج[۶] است، به رابطۀ مذکور دست‌یافت. در این رابطه، عدد موج برحسب یک مقدارثابت همگانی،‌ با ‌نام ثابت ریدبرگ که برای همۀ سری‌ها به‌کار می‌رود، دو مقدار ثابت مربوط به سری خاص، و عددی صحیح بیان می‌شود. خط‌های گوناگون در سری مورد نظر با تغییر مقدار عدد صحیح به‌دست می‌آیند. ریدبرگ پس از آن به جُست‌وجوی فرمول دیگری برآمد که بسامد هر خط موجود را در سری مرتبط با آن عنصر به‌دست دهد.

  1. spectral lines
  2. Rydberg constant
  3. Halmstad
  4. Lund
  5. wave number
  6. wavelength