شکم

شکم (abdomen)

در مهره‌داران، قسمتی از بدن، واقع در زیر سینه، شامل اندام‌های گوارشی. در حشرات و سایر بندپایان، قسمت عقبی بدن است. شکم در پستانداران با دیافراگم، لایه‌ای از بافت ماهیچه‌ای، و در بندپایان، عموماً با فشردگی باریکی از سینه جدا شده است. در پستانداران، اندام‌های تناسلی ماده در شکم قرار دارد. در حشرات و عنکبوتیان، مشخصۀ شکم فقدان اندام حرکتی است. در انسان، شکم را دنده‌های پایینی و ماهیچه‌های شکمی محصور کرده‌اند و لگن آن را نگه می‌دارد. کل حفرۀ شکمی را غشایی با نام صفاق پوشانده است. اندام‌هایی به‌صورت فشرده در شکم جای دارند که در تغذیه بدن نقش دارند. این اندام‌ها را ماهیچه‌های دیوارۀ شکمی و نوارهایی از صفاق احشایی در موقعیت نسبی آن‌ها نگه‌ می‌دارند. اگر فاصله‌ای بین ماهیچه‌های دیوارۀ شکم وجود داشته باشد، ممکن است قسمتی از محتویات شکم بیرون‌زدگی پیدا کند و سبب فتق یا پارگی شود. معده در قسمت بالایی شکم، کبد در جلو، و کلیه‌ها، لوزالمعده، و طحال در عقب قرار گرفته‌اند. روده‌ها، به‌طول حدود ده متر، بین معده و مخرج قرار دارند. اندام‌هایی که در حفرۀ لگنی، قسمت پایینی شکم، قرار دارند در جنس نر شامل روده‌ها، راست‌روده، و مثانه؛ و در جنس ماده شامل روده‌ها، راست‌روده، مثانه، رحم، و تخمدان‌هایند.

 

---