آکونیتین
(تغییرمسیر از Aconitine)
آکونیتین (aconitine)
آلکالوئید[۱]ی بسیار سمی. در گیاه آقونیطون (تاج‌الملوک)[۲] و زبان در قفا[۳] یافت می‌شود. این ترکیب بی‌بو و بسیار تلخ و در صورت تماس با پوست باعث ایجاد احساس گزگز می‌شود. اگر آکونیتین از طریق خوراکی، غشای مخاطی[۴] یا از راه زخم وارد بدن شود، موجب نارسایی تنفسی یا قلبی مرگبار خواهد شد. قبلاً از شکل خوراکی این دارو به صورت تنتور[۵] (محلول الکلی) یا عصاره[۶] و بهدمنزلۀ آرام‌بخش استفاده می‌کردند. به صورت پماد[۷] یا روغن مالیدنی نیز به منزلۀ مادۀ تحریک‌کنندۀ پوست در درمان درد عصب (نورالژی[۸]) به‌کار می‌رفت. دوز درمانی این دارو به دوز کشندۀ آن بسیار نزدیک است؛ به همین سبب دیگر از این آلکالوئید استفاده نمی‌شود. در صورت مسمومیت آکونیت، لازم است معده بلافاصله تخلیه، و فرد مسموم به پزشک رسانده شود.