انیید
اِنِئید (Aeneid)
منظومۀ روایی[۱] یا حماسی[۲] لاتینی، سرودۀ ویرژیل[۳]، در دوازده دفتر که با وزن ششرکنی[۴] منظومههای هومری سروده شده است. این منظومه در دَه سال آخر عمر شاعر (۱۹ـ۲۹پم) در بزرگداشت امپراتوری روم[۵] سروده شده که آینئاس[۶]، قهرمان تروایی[۷]، مظهر آن است و مأموریت دارد شهری جدید در ایتالیا بنا کند. پس از سقوط تروا، آینئاس با همراهان خود در دریای مدیترانه سرگردان میشود تا آنکه سرانجام به شمال افریقا میرسد و عاشق دیدو[۸]، ملکۀ کارتاژ، میشود، اما پس از مدتی دیدو را ترک میکند و در لاتیوم[۹] ایتالیا سلسلۀ ترواییها را تأسیس میکند. لاتینی[۱۰]، پادشاه لاتیوم، دختر خود، لاوینیا[۱۱]، را به ازدواج او درمیآورد. آینئاس به مقابله با رقیب عشقی خود تورنوس[۱۲] برمیخیزد و سرانجام در نبردی تنبهتن او را بهقتل میرساند. این منظومه، علاوهبر تأثیرپذیری از اودیسه[۱۳] و ایلیادِ[۱۴] هومر از بسیاری نویسندگان پیشین، همچون آپولونیوس رودِسی[۱۵] و اِنیوس[۱۶] و لوکرتیوس[۱۷]، نویسندگان لاتینی، نیز اقتباس کرده است. ویرژیل این اثر را در زمان حیات خود بهپایان رساند، اما چون موفق به بازنگری آن نشده بود وصیت کرد که آن را از میان ببرند. انئید پس از مرگ ویرژیل بهدستور امپراتور اوگوستوس انتشار یافت.