متوکل، احمد بن علی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Ahmad bin Ali Nasr)

متوکل، احمد بن علی ( - 1816م) Ahmad bin Ali Nasr


(نام کامل: المتوکل علی الله احمد بن علی بن عباس) امام و شاه دولت زیدیه در یمن. پدرش، امام منصور علی، در اوائل قرن 19م در یمن حکوت می‌کرد. نیروهای سعودی در سال 1803م از سمت شمال وارد یمن شدند و بیشتر مناطق شمال آن کشور را اشغال کردند. هم‌زمان قبایلی از خارج صنعاء به این شهر هجوم بردند و قدرت منصور علی را در معرض فروپاشی قرار دادند. ضعف و پیری وی نیز سبب شد تا کسانی طمع برکناری او را در سر بپرورند. در چنین شرایطی، احمد با کنار زدن پدرش در سال 1808م زمام امور را به دست گرفت. وی پس از به دست گرفتن قدرت، خشونت قبایل را در شمال یمن کاهش داد. با این‌حال استاندار مخاء با غاصب دانستن امام احمد از پذیرش او به عنوان پادشاه یمن سرباز زد. پس از درگذشت امام منصور علی در سال بعد (1809) امام متوکل احمد رسما از مردم بیعت گرفت. وی برای جلب رضایت و تایید مردم روشی آشتی‌جویانه در پیش گرفت. مالیات‌ها را مدتی کاهش داد و در کمک به فقرا گشاده‌دستی کرد. در این زمان نیروهای والی مصر، محمد علی پاشا، به دستور سلطان عثمانی به نیروهای سعودی حمله کردند. پاشا نمایندگانی را برای جلب مساعدت نزد شریف حمود در تهامه و احمد در صنعاء فرستاد. شریف حمود در پاسخ به این درخواست به حیله متوسل شد. اما امام متوکل پاسخ مثبت داد. نیروهای عثمانی، به فرماندهی محمد علی پاشا، در 1814 در هجوم به عربستان سعودی از نیروهای شیخ تامی (استاندار عسیر) شکست خوردند.

در سال 1816م در حالی که عثمانی‌ها در جنگ با سعودی‌ها در حال پیشروی بودند امام احمد درگذشت و فرزندش مهدی عبدالله بر جای او نشست و طی چند سال، با کمک عثمانی‌ها، منطقه‌ی تهامه را تحت سیطره خود درآورد. وی با این اقدام یمن را تحت حمایت و همچنین وابستگی حکومت عثمانی درآورد.