مایکلسون، آلبرت آبراهام (۱۸۵۲ـ۱۹۳۱)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از Albert Abraham Michelson)

مایْکِلْسون، آلْبِرْت آبْراهام (۱۸۵۲ـ۱۹۳۱)(Michelson, Albert Abraham)

مايْکِلْسون، آلْبِرْت آبْراهام

فیزیک‌دان امریکایی، زادۀ آلمان. در ۱۸۸۷، با همکاری ادوارد مورلی[۱] آزمایش مایکلسون ـ مورلی[۲] را برای آشکارسازی حرکت زمین در اتر یا اثیر[۳] فرضی انجام داد. در آن زمان، وجود اثیر را برای انتشار نور لازم می‌دانستند. نتیجۀ منفی این آزمایش نشانۀ نبود اثیر تلقی شد. این امر آلبرت اینشتین را به نظریۀ نسبیت رهنمون شد. مایکلسون به‌سبب اندازه‌گیری سرعت نور، که از راه طراحی و کاربرد سنجش‌افزاری‌های اُپتیکی دقیقی مثل تداخل‌سنج[۴] حاصل شده بود، به جایزۀ نوبل فیزیک ۱۹۰۷ دست یافت. او اولین امریکایی بود که جایزۀ نوبل ‌گرفت. همچنین، تداخل‌سنج مایکلسون را برای آشکارسازی اختلاف سرعت نور در دو راستای عمود برهم اختراع کرد. نتیجۀ منفی آزمایش مایکلسون ـ مورلی نشان داد که سرعت نور، مستقل از حرکت ناظر، مقدار ثابتی است. او سرعت نور را نیز به‌دقت اندازه‌گیری کرد. مایکلسون در استرلنو[۵] زاده شد که اکنون در لهستان واقع است. خانواده‌اش به ایالات متحدۀ امریکا مهاجرت کردند و او در دانشگاه علوم دریایی امریکا در آناپولیس درس خواند. بعدها در دانشگاه‌های اروپایی برلین و پاریس هم تحصیل کرد. از ۱۸۸۲ تا ۱۸۸۹، در مدرسۀ علوم کاربردی کِیس[۶] در کلیولند اوهایو و از ۱۸۹۲ تا ۱۹۲۹، در دانشگاه شیکاگو استاد بود. آزمایش با تداخل‌سنج خود را نخستین‌بار در ۱۸۸۱ انجام داد. وجود اثیر می‌بایست منجر به تغییری در نقش تداخل شود، ولی او با هیچ تغییری روبه‌رو نشد. سپس، با همکاری مورلی تداخل‌سنج دیگری ساخت که حساسیت بسیار بیشتری داشت، ولی بازهم هیچ تغییری نیافت. تداخل‌سنج مایکلسون بدل به سنجش‌افزاری دقیق برای اندازه‌گیری قطر اجسام آسمانی شد. ستارۀ غول‌پیکر ابط‌الجوزا اولین ستاره‌ای بود که مایکلسون اندازه‌اش را به‌دست آورد (۱۹۲۰).



  1. Edward Morley
  2. Michelson-Morley experiment
  3. ether
  4. interferometer
  5. Strelno
  6. Case School of Applied Science