الکلیسم
اَلکُلیسم (alcoholism)
مصرف مداوم و بیش از حد الکل و وابستگی به آن. الکلیسم نیاز به نوشیدنیهای الکلی است تا حدی که رفتارها، اصول اخلاقی، خانوادگی، اجتماعی یا زندگی کاری فرد تحت تأثیر قرار گیرد. اعتیاد به الکل ممکن است بهصورت بالقوه موجب بروز مشکلات روحی یا فیزیکی و در نهایت، با استمرار آن، منجر به مرگ شود. اعتیاد به الکل، پس از اعتیاد به سیگار، در بیشتر کشورها ازجمله پرهزینهترین اعتیادهاست. با اینکه مصرف بیش از حد الکل شرط لازم و مقدمۀ الکلیسم است، مکانیسم بیولوژیکی الکلیسم نامشخص است. برای بیشتر مردم، مصرف الکل خطر اعتیاد به آن را به دنبال ندارد؛ اما عوامل دیگری باعث میشود که فرد مصرفکننده رفتهرفته معتاد به الکل شود. برخی از این عوامل عبارتاند از محیط اجتماعی فرد، سلامت روحیـروانی، و زمینههای ژنتیکی او. برای درمان این بیماری روشهایی چند کاربرد دارد ازجمله: درمان با ایجاد بیزاری[۱] که طی آن برای شرطیکردن[۲] بیمار، مصرف الکل را با تجارب ناخوشایندی نظیر ضربههای برقی همراه میکنند. روش دیگر گروهدرمانی[۳] است که طی آن انگیزه جمعی از افراد که هدف مشابهی دارند، موجب تقویت ارادۀ فرد میشود. مصرف مشروبات الکلی از نظر اسلام حرام و از گناهان کبیره است. قرآن در اینباره میگوید که مضرات آن بیشتر از منافع آن است (بقره، ۲۱۹)، و شرابخواری را عملی پلید از اعمال شیطان معرفی میکند (مائده، ۹۰).