قرع و انبیق
قَرْع و اَنْبیق (alembic)
ابزاری آزمایشگاهی و صنعتی برای تقطیر یا جداکردن مواد مختلط یا ترکیبشده از یکدیگر. قرع و انبیق از سه قسمت اصلی تشکیل میشود: ۱. قرع، ظرفی شیشهای (در آزمایشگاه) یا دیگی فلزی، مقاوم در برابر شعلۀ مستقیم آتش، یا حرارت زیاد، که مواد را برای تقطیر در آن میریزند و میجوشانند، تا مادهای که زودتر تبخیر میشود؛ از بالای آن وارد انبیق شود؛ ۲. انبیق، لولهای خمیده، باریک و بلند از جنس شیشه یا فلز، که مادۀ تبخیرشده در قرع، از آن عبور میکند و با ازدستدادن حرارت بهصورت مایع در قابِله میچکد؛ ۳. قابِله، ظرفی که مادۀ تقطیرشده در آن جمعآوری میشود. در قدیم از قرع و انبیق برای تجزیۀ مواد، در طب و داروسازی و کیمیاگری استفاده میشد و دانشمندان اسلامی در تکامل آن نقش داشتند. امروزه صورتهای بسیار پیشرفتهای از این دستگاه مورداستفادۀ صنایع است. برای جداکردن طلا از جیوه، فلز ترکیبشده با سنگ آهن، و تهیۀ کُک یا گاز از زغال سنگ، قرع و انبیق صنعتی کاربرد دارد.