سرخ پوستان امریکا، آیین های
سرخ‌پوستان اِمریکا، آیین‌های (American Indian religions)
عقاید مذهبی سرخ‌پوستان از آلاسکا تا انتهای امریکای جنوبی. تعداد آن‌ها بسیار است و اغلب تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند و شَمَنیسم[۱] و پِیوتیسم[۲] و انواع جدیدی از مسیحیت را دربر می‌گیرند. شمن‌باوری، که بیش از ۸هزار سال پیش پدید آمد و رفته‌رفته از آلاسکا گسترش یافت، در بسیاری از فرهنگ‌های قارۀ امریکا دیده می‌شود و از مؤلفه‌های آن تکریم طبیعت به‌منزلۀ تلاقیگاه دنیای مادی و روحانی است. چنین انگاشته می‌شود که شمن‌ها[۳] در تماس با دنیای ارواح، دارای نیروهای فوق‌طبیعی‌اند و می‌توانند با روزه‌‌گرفتن و ریاضت‌کشیدن به شهود و نیروهای مافوق انسانی دست یابند. در قرون اخیر، مواجهه با مسیحیت سبب واکنش‌هایی گوناگون شده است که از آن جمله‌اند مذاهبی تلفیقی مانند اسپیریتیسم[۴] در برزیل، که ترکیبی از شمن‌باوری با مسیحیت است، یا انکار مسیحیت ضمنِ قبولِ بسیاری از مفهوم‌ها و نمادها و باورهای مسیحی. استفاده از محرک‌های نشئه‌آور و مخدر برای تقویت حالات روحانی در بسیاری از فرهنگ‌های امریکای میانه و مرکزی متداول است. از این ادیان پیوتیسم که در اواخر قرن ۱۹ پدید آمد و شهرت بیشتری دارد، آمیزه‌ای از عناصر غیرمسیحی مانند موسیقی و سماع و سرود با عناصری مسیحی از قبیل شفاخواهی و دعاخوانی و شعایر هفت‌گانه مسیحی[۵] است. در جوامعی دیگر نیز کلیساهایی مستقل از کلیساهای عمدۀ اروپایی پدید آورده‌اند. امروزه علاقۀ مجددی به آداب و عقاید و عبادت‌های پیش از مسیحیت، به‌ویژه در شمن‌باوری، دیده می‌شود.