بیو، آندرس (۱۷۸۱ـ۱۸۶۵)
بیو، آنْدرِس (۱۷۸۱ - ۱۸۶۵) (Bello, Andres)
شاعر، محقق، و سیاستمدار شیلیایی[۱]. پدر معنوی امریکای جنوبی بهشمار میآید. در جوانی تحت تأثیر نویسندگان کلاسیک بهویژه ویرژیل[۲] قرار گرفت. در کاراکاس[۳] به تحصیل در رشتههای فلسفه، حقوق، و پزشکی پرداخت. با مطالعۀ آثار الکساندر فون هومبولت[۴] به جغرافی علاقمند شد. دوست و معلم سیمون بولیوار[۵] بود. در ۱۸۱۰ برای یک مأموریت سیاسی عازم لندن شد. نوزده سال در آن شهر ماند و علاوه بر انجام مأموریت خود به تحصیل پرداخت. در این ایام اشعاری سرود که در سالهای ۱۸۲۶ - ۱۸۲۷ منتشر شد و سرودن شعر حماسی امریکا[۶] را آغاز کرد که ناتمام ماند. برخی اشعارش از بهترین اشعار اسپانیایی امریکای جنوبی در قرن ۱۹ است. در ۱۸۲۹ مقامی را در وزارت امور خارجه شیلی پذیرفت. در ۱۸۴۳ دانشگاه شیلی[۷] را بنیاد نهاد و تا پایان زندگی ریاست آن را برعهده داشت. از وضعکنندگان حقوق مدنی شیلی بود که بعدها کشورهای کلمبیا[۸] و اکوادور[۹] نیز آن را اقتباس کردند.
آخرین اثرش، دستور زبان اسپانیایی[۱۰]، را در ۱۸۴۷ منتشر کرد.