تبعیض نژادی
تَبعیض نژادی (apartheid)
(یا: آپارتایْْد، معادل واژۀ «جدایی» در زبان آفریکانس[۱]) سیاست تبعیض نژادی حکومت افریقای جنوبی، از ۱۹۴۸ تا ۱۹۹۴. در این سیاست، غیر سفیدپوستان، شامل سه گروه بانتو[۲]ها (سیاهپوستان)، رنگینپوستان (دونژادیها) و سرخپوستان، از حقوق کامل شهروندیِ اقلیتِ سفیدپوست، بیبهره بودند. مثلاً، سیاهپوستان در انتخابات پارلمان حق رأی نداشتند و تا ۱۹۹۰ بسیاری از تسهیلات و مؤسسات عمومی مختص استفادۀ فقط یک نژاد بود. تشکیل ایالتهای ملی سیاهپوستان[۳] از دیگر جلوههای تبعیضنژادی بود. در ۱۹۹۱، پس از سالها نارضایتی و خشونت داخلی و تحریم افریقای جنوبی، ازجمله وضع مجازاتهایی در زمینۀ تجارت بینالملل از سوی سازمان ملل متحد و دیگر سازمانها، دِکلرک[۴]، رئیسجمهور وقت افریقای جنوبی، مواد اصلی قوانین تبعیض نژادی را ملغا کرد و تا ۱۹۹۴ سیاست تبعیضنژادی کاملاً کنار گذاشته شد. اصطلاح تبعیضنژادی (آپارتاید) با تسامح دربارۀ سیاستهای مشابه و دیگر شکلهای آن، مثلاً جدایی اجتماعی یا تحصیلی نژادها، در دیگر بخشهای جهان نیز بهکار رفته است.