باختر، ساتراپ

باخْتَر، ساتراپ (Bactria)
(یا: باکتریا) از سرزمین‌های تحت سلطۀ شاهنشاهی هخامنشی که از آن در کتیبه‌های هخامنشی با عنوان باختریش یاد رفته است. ساتراپ باختر در خراسان بزرگ و در افغانستان امروزی قرار داشت و ناحیۀ بلخ را در بر می‌گرفت. به نظر می‌رسد که باختر در زمان داریوش کبیر به قلمرو هخامنشی افزوده شد زيرا همۀ لشکرکشی‌های کوروش کبیر به سوی غرب آسیا بود و پس از داریوش کبیر نیز بر فتوحات هخامنشیان چیزی افزوده نشد. تصویر نمایندۀ ساتراپ باختر در نقوش برجستۀ پلکان شرقی آپادانا در پرسپولیس حجّاری شده است. این نماینده ظروف و شتر برای شاهنشاه هدیه می‌آورد. دربارۀ آثار هخامنشی ساتراپ باختر اطلاعات باستان‌شناختی دقیقی در دست نیست. در اوستا از باختر با صفت بامی یعنی درخشان یاد شده است.