طبیعت، توازن

طبیعت، توازن (balance of nature)

اصطلاحی در زیست‌شناسی. از دوران باستان «توازن طبیعت» در تفکر زیست‌محیطی یک پیش‌فرض بوم‌شناختی بوده است. به‌طور کلّی مقصود آن است که طبیعت، وقتی دست‌نخورده باقی بماند، بسامان و هماهنگ است. این هماهنگی را در طی تاریخ به مشیت الهی مرتبط دانسته‌اند. مثلاً بنابر نظر هردوتوس، مورخ یونانی، علت این‌که حیوانات شکارگر همۀ شکار خود را نمی‌خورند این است که بنابر مشیت‌الهی توانایی تولید‌مثل شکارها یکسان نیست. شکارهای ترسو و بی‌جرأت زاد و ولد فراوان می‌کنند، در حالی‌که «موجودات درنده و زیان‌بخش بسیار بی‌برو بارند». به‌نظر هرودوت، هر ماده‌شیر در طی عمرش فقط یک بچه می‌تواند بیاورد، زیرا همچنان که بچه در داخل زهدان رشد می‌کند با پنجه‌هایش رحم را پاره و رشته‌رشته می‌کند. خوشبختانه این مطالب دربارۀ شیرها صدق نمی‌کند، و این نمونۀ بسیار بدی از معرفی حکمتِ الهی به‌شمار می‌آید، زیرا اگر از دو موجود بالغ فقط یک بچه پدید آید، آن گونه در اندک زمانی منقرض خواهد شد.