یاتاقان
یاتاقان (bearing)
وسیلهای برای ایجاد حرکت آزاد بین دو قطعۀ ماشین، و عموماً برای امکانپذیر ساختن چرخش محور در پوسته. بلبرینگ[۱] از دو حلقه تشکیل میشود که یکی به پوسته (تکیهگاه) و دیگری به محور چرخان متصل است. بین این دو حلقه مجموعهای از ساچمههای فولادی قرار دارد. در بسیاری موارد، ازجمله در توپی چرخ دوچرخه، از بلبرینگ بهمنزلۀ تکیهگاه محور استفاده میکنند. یاتاقان بوشی[۲] سادهترین نوع یاتاقان، و شامل استوانهای توخالی با دو قسمت مساوی است که بهمنزلۀ تکیهگاه ثابت یا متحرک میللنگ[۳] موتور اتومبیل به کار میرود. در بعضی از ماشینها، در بلبرینگها بهجای ساچمۀ گِرد از غلتکهای استوانهای یا یاتاقانهای سوزنی استفاده میکنند که به یاتاقان ساچمهسوزنی[۴] معروفاند. در تجهیزات دقیق، مانند ساعت و اسبابهای اندازهگیری هواپیما، یاتاقان را از موادی مانند یاقوت میسازند و به آنها یاتاقان سنگ[۵] میگویند. در بعضی از کاربردها، از یاتاقانهای نایلونی و دیگر انواع پلاستیک استفاده میکنند. این یاتاقانها به روغنکاری[۶] نیاز ندارند، زیرا سطح آنها معمولاً لغزنده است.